Geef de aarde door – samboict

Esther Blom van het Wereld Natuur Fonds geeft de opening key-note. Gaat minder over ICT, maar des te meer over duurzaamheid. Onder het motto “Geef de Aarde door‘ opent ze met een filmpje en enkele feiten:

  • Het aantal soorten dat afhankelijk is van waterrijke natuurgebieden daalt, door uitsterving.
  • Waterdammen en andere infrastructuur verstoren de waterbalans in de natuur. Elke dag (!) wordt er ergens op aarde een dam gebouwd, voor energie.
  • Een nederlander verbruikt 2,4 miljoen liter water per jaar. Dit is ook indirect, bijvoorbeeld voor de teelt van de gewassen die we als voedsel gebruiken. Een broodje hamburger verbruikt zo 2400 liter water!
  • Delta’s zijn plaatsen waar de mens zich graag vestigt, ook in Nederland. Echter de natuur is daar kwetsbaar t.o.v. de economische bedrijvigheid. Daarnaast verstoren dammen de geleidelijke overgang van zout naar zoet water. Daarom onderzocht men bijvoorbeeld wat de ‘business case’ zou zijn van een open Haringvliet. De economische waarde van dit gebied zou zo toe kunnen nemen van 2,2 naar 2,7 miljard.
  • Een voorbeeld verder weg is het werk dat Esther doet voor rivierdolfijnen.

Al met al een andere keynote dan we gewend zijn, met minder IT en technobabbel, maar wel eye-openers! Hieronder de presentatie:

Geef de aarde door
View more presentations from Joel Bruijn.

Leren goed geregeld – samboict

Jan Lammerink (ROC van Twente) en Dolf Reith (KPC) geven een presentatie met bovenstaand thema. Ik heb in het verleden al eens meer geschreven over HBPO projecten met het motto “Excellent Leren Excellent Organiseren”. Deze presentatie vertelt de ervaringen van ROC Twente hiermee.

Er was een redelijk lange wensenlijst op het gebied van flexibilisering ontstaan. O.a. meerdere in- en uitstroommomenten en differentiatie naar niveau. Om dit grijpbaar te maken werkte men met 4 thema’s:

  • Curriculum ontwikkeling
  • Koppeling van onderwijs en leerbedrijf
  • Digitale begeleidingsprogramma en leermiddelen
  • Integrale locatieorganisatie, onderwijs volgt student

De doorbraken die men wilde bereiken waren o.a. goed lopende maatwerkprojecten en duidelijke grenzen van flexibiliteit in aanbod. Ook hier komt snel naar voren ‘Standaardiseren om te kunnen flexibiliseren’.

De resultaten bij de enkele afdelingen:

  • Van 4 naar 12 keuzemogelijkheden op het gebied van specialisaties. Dit is bereikt met behulp van digitaliseren van lesmateriaal.
  • Ondersteunende lessen voor individualisering.
  • Flexibele in- en uitstroom.

Jan benadrukt het belang van hun interne ‘procesplaat’. Oftwel, heb je in beeld welke processen er zijn en wie er eigenaar van is. Van de elementen hierin wordt bijgehouden welke gestandaardiseerd zijn of nog moeten worden.

Dolf vervolgt en schetst hun KPC aanpak:

  • De aanpak is geworteld in “Business Proces Redesign’. Oftwel ‘herontwerp’ van de manier waarop je zaken aanpakt.
  • Bepaal wat de meest basale transactie in het onderwijs is, je primaire proces.
  • Middels een model brengt men inkomsten, kosten en opbrengsten in beeld. Hiervoor trekt Dolf de vergelijking met het bedrijfsleven en de waardeketen van Porter.

Echter, waar hij verder in gaat, is niet de basale onderdelen in de waardeketen zoals die bekend zijn op het gebied van onderwijsbedrijfsvoering en financiën. Hij legt duidelijk een link tussen de toeleverende kant (kenmerken student en soorten cognitie) en ons eigen proces. Vervolgens door te decomponeren wordt een catalogus samengesteld dat hierbij past. Daarna wordt in beeld gebracht wat voor techniek, bemensing en andere middelen hiervoor nodig zijn.

Al met al een voorbeeld van Activity Based Costing in onderwijs. Om dat het met plaatjes toch beter te volgen is, hieronder de presentatie:

Leren Goed Geregeld
View more presentations from Joel Bruijn.

Opening saMBO~ICT conferentie

Ik ben voor de 23ste conferentie bij ROC Twente in ‘de Gieterij‘. Jan Barling opent met de 4 thema’s waar saMBO~ICT voor staat en de actuele topics:

  • Organiseren onderwijs: de nadruk ligt op onderwijslogistiek en de 10 pilots waarin onderwijsinstellingen samenwerken met leveranciers.
  • De IT functie: onder architectuur werken, referentiemodellen en borging van de ontwerpen van de  TripleA encyclopedie.
  • Verantwoording: een centrale plek van definities en criteria omtrent verantwoordingscijfers, de zogenaamde ‘verantwoordingsencyclopedie’.
  • Onderwijs zelf: o.a. de ontwikkelingen op het gebied van centrale examinering ‘Rekenen en Taal’.

De rode draad van de conferentie is ‘duurzaamheid’. Volgens Jan associeert dit makkelijk met idealisme en wekt scepsis op. Toch is het praktisch te maken!

GAP Analyses visualiseren?

In mijn vorige post noemde ik een GAP analyse aan de hand van een referentiearchitectuur. Nu merkte ik gaandeweg, dat het resultaat een lange tabel is met veel “vinkjes in hokjes”. Visueel niet zo aantrekkelijk dus, alhoewel ik het inhoudelijk wel juist vind. Zo’n lange tabel kan wel weer worden samengevat tot een leesbare alinea, maar toch….

Als je gap-analyse voorbeelden zoekt, dan krijg je slechts een paar visuele concepten:

  • Matrix: Op de ene as de omschrijvingen of elementen uit de standaard of referentie, ten opzichte waarvan je het verschil wilt onderzoeken. Op de andere as de daadwerkelijke situatie.
  • Grafieken: als de referentie uit te drukken is in aantallen, dan kan een lijngrafiek de standaard tonen of het vereiste niveau. Een tweede lijn van de daadwerkelijke situatie, in dezelfde grafiek, toont snel waar de verschillen zitten en hoe groot dat deze zijn. Je ziet het ook wel met spindiagrammen uitgevoerd.
  • Schema’s die workflow achtig zijn of modellen die tonen waartussen de “gap” dan precies zit. Deze tonen niet zozeer het resultaat van de analyse als wel wàt er nou geanalyseerd wordt.

Enkele voorbeelden (klik voor vergroting):

Ik koos zelf voor de matrix variant, maar er zou toch iets mooiers mogelijk moeten zijn? De TripleA Encyclopedie staat vol mooie platen. Geïnspireerd daarop zou ik van de proces-platen kunnen tonen in welke use cases wel of niet voorzien wordt door een systeem. Door bijvoorbeeld van de ontbrekende alleen de omlijning te laten staan, maar de kleur weg te laten. Daar gaat wel veel tijd inzitten… Is er iemand die ideeën heeft hoe je hier een mooie infographic van kunt maken?

Wellicht idee voor de pilots onderwijslogistiek saMBO? Omdat daar instellingen samenwerken met leveranciers om zo een systeem te beproeven? Opzich is dia 4 en 5 van de presentatie hierover ook een visualisatie van een gap!

Overigens kan er op veel terreinen een gap analyse gemaakt worden. Alleen al in het bedrijfsdomein onderscheid TOGAF er 7.

GAP Analyse met TripleA als referentiearchitectuur

Het nut van referentiearchitectuur in de praktijk wordt concreter voor mij. Daarom hieronder enkele ervaringen tot nu toe.

Eerst even een situatieschets: voor een deel van onze organisatie hebben we een vrij groot flankerend systeem voor het registreren van studenteninformatie. Om allerlei redenen is de functionaliteit in de loop van de tijd toegenomen. Echter, het kan niet het leidende systeem zijn zoals ons KRD (nu nOISe, straks EduArte), omdat er o.a geen koppeling met DUO plaatsvindt.

Het nadeel van deze situatie: twee systemen met op onderdelen dezelfde functionaliteit. Twee keer onderhoud, twee keer licentiekosten, twee keer ontwikkeling en zelfs hier en daar dubbele administratieve handelingen.

Het is niet mogelijk om zómaar het ene systeem in te ruilen voor het andere. Om überhaupt iets zinnigs te kunnen zeggen, is een gap-analyse nodig die de verschillen én overeenkomsten toont. Dit maakt het mogelijk om op onderdelen een strategie te bedenken.

Aanpak voor de analyse op functionaliteit:

  • Verzamel overzichten van alle functionaliteit van het te analyseren systeem. Soms zijn deze geordend als use cases, soms als modules met onderdelen. Of overleg met applicatiebeheerders.
  • Maak een tabel met daarin alle use cases, zoals die uit de TripleA encyclopedie komen, gegroepeerd naar katern.
  • Zoek van elke use case op of dit proces ondersteund wordt door de functionaliteit van het systeem.
  • Vink deze aan, eventueel met aanvullende opmerkingen.
  • Verder maakten we onderscheid of functionaliteit nú aanwezig is, of deze ook daadwerkelijk geïmplementeerd is, of dat het op de roadmap voor volgende versies staat.

Aanpak voor de analyse op architectuur:

  • Verzamel documentatie over het te analyseren systeem of overleg met applicatiebeheerders.
  • Maak een tabel met daarin de eisen vanuit de Business, Informatie en Technische Arcitectuur.
  • Analyseer in hoeverre het systeem voldoet aan deze eisen en vink deze aan, eventueel met kanttekeningen.

Randvoorwaarde is wel dat er van te voren een referentiearchitectuur gekozen is! Uiteindelijk leidde deze lijst tot een advies waarin enkele scenario’s genoemd worden voor de toekomst.

Functioneringsgesprek met een Samsung Galaxy S

Onderstaand verhaal is wellicht alleen interessant voor bezitters van Samsung Galaxy S bezitters, toch zo’n 5 miljoen. En daarvan degenen die willen upgraden naar Android 2.2 (Froyo). Ik kwam er niet snel uit, maar zoals altijd met functioneringsgesprekken: als je prestaties van iets verwacht, dan moet iemand anders vaak de randvoorwaarden regelen!

Over het algemeen ben ik met mijn Samsung Galaxy S smartphone meer dan tevreden. Functioneert naar behoren, kan presteren onder druk, is flexibel, kan goed samenwerken en staat open voor ontwikkeling. Allemaal vaardigheden en competenties die ik van een smartphone verwacht.

Wat vraagt mijn Galaxy S terug? Dat ik beheer uitvoer. Regelmatig applicaties upgraden, af en toe integratie met andere systemen onderhouden, backup’s maken enzovoort. Èn dat ik zijn ontwikkeling in de gaten houd. Dus upgraden naar Android 2.2 stond op de to-do list. En dan komen omgevingsfactoren om de hoek kijken.

Samsung heeft speciale software (Samsung KIES) om je mobiel te upgraden. Ik kan het in 1 woord samenvatten: crappy bloatware! En ik sta er niet alleen in, op forums stikt het van de vragen. Die er op neerkomen: Samsung KIES kan niet verbinden met mijn Samsung smartphone. USB drivers herinstalleren, KIES herinstalleren, prutsen aan manieren waarop het toestel kan verbinden, niets hielp.

Dus dacht even mijn acties te verzamelen voor anderen:

  • Er bleek een bug te zijn die verbinding belemmert als je bestandjes hebt met extensies groter dan 16 tekens. Ja, whatever dus. Oplossing en tooltje hier.
  • Samsung KIES heeft een speciale instelling van Microsoft .NET 3.5 nodig. Ja, inderdaad… whatever. Kreeg overigens handleiding van behulpzame en vriendelijke helpdesk van Samsung. Heb deze hier online staan.
  • En toen… deed KIES het nog niet…. Oplossing die voor mij uiteindelijk werkte? Neem een oude PC met daarop WindowsXP i.p.v. Windows7….

Eenmaal verbonden, ging de upgrade zelf in een kwartiertje. Galaxy S start daarna opnieuw op.

  • Kleine werkpuntjes voor het volgende functioneringsgesprek: muziek is verdwenen van mijn SD kaart en de icoontjes die ik op de verschillende schermen had staan waren weg. Mijn muziekbibliotheek is natuurlijk ook elders aanwezig en die snelkoppelingen leg ik zo weer aan.
  • Pluspunten: contactpersonen, mail, gegevens en applicaties blijven allemaal goed aanwezig en werken erna gewoon direct.

<flauw>Samsung: volgende upgrade graag zonder KIESpijn! </flauw>

Marktplaats scanner

Hieronder volgt een beschrijving hoe je met behulp van de marktplaats zoekfunctie en RSS een scanner maakt die voor jou geheel automatisch het speur werkt doet:
Soms kun je tweedehands het beste iets kopen als je het nog niet nodig hebt. (Dat is iets anders als iets kopen dat je niet nodig hebt….) Tegen de tijd dat je het zeker moet hebben, is er soms net geen goedkope aanbieder. Om dit te voorkomen maak ik zelf altijd een “marktplaats-scanner” aan. Zelf verzonnen woord, maar dekte de lading het beste. Het voorkomt dat je elke keer opnieuw zelf marktplaats moet gaan zitten doorklikken en -spitten.

Twee use-cases:

  • Seizoensartikelen: Speuren naar schaatsen, kampeerartikelen of ski’s. Ze worden wel meer aangeboden in het seizoen waarin je ze gebruikt, maar zijn op andere momenten in het jaar goedkoper te krijgen.
  • Uitgesteld verlangen: soms heb je gewoon geduld of kun je de tijd nemen. Rustig afwachten tot je kans voorbij komt. 😉

Hoe werkt het:

  • Zorg dat je een RSS reader hebt: Google Reader, iGoogle, Explorer of iets anders bijvoorbeeld.
  • Surf naar Marktplaats of Speurders.
  • Gebruik de gewone zoekfunctie en vul daarbij zoveel mogelijk in. Zoekterm, rubriek, prijscategorie en bijvoorbeeld de afstand tot je eigen postcode.
  • Zoek het RSS icoontje. Scroll hiervoor naar onderen bij marktplaats en kijk bij speurders boven de zoekresultaten.
  • Kopiëer de link (feed) met de rechtermuisknop.
  • Plak deze in je RSS reader.
  • Wacht rustig een dag af en kijk hoe de feed update met de nieuwste verkopers….
  • Na aanschaf gooi je de feed weer uit je reader.

Animoto: automagisch van je foto’s een film maken

Even een tooltje tussendoor. Jaarlijks zitten we een keer op zondagmiddag als het regent, nu dus, met de familie bij elkaar om vakantiefoto’s te bekijken. Dat zijn dan de foto’s van 7 vakanties… Nu komen andermans foto’s niet altijd over, dus die van mij ook niet. Het gevoel dat je op een bepaalde plek op vakantie had, wordt niet altijd door de foto opgeroepen. 😉

Dus om niet 100 foto’s als slideshow voorbij te zappen, heb ik Animoto geprobeerd. De bedoeling is dat je je fotoselectie upload, muziek kiest en dan produceert. Er moet dan vanzelf een ‘mooie’ video gemaakt worden. Zonder dat je als eindgebruiker allerlei ingewikkelde studio-capriolen moet uithalen.

Ervaringen:

  • De basis versie heeft als maximum filmpjes van 30 seconden, of je betaalt per video $3. Dat moet gebeuren voordat je nog maar één filmpje hebt gemaakt.
  • Betalen kan behalve met creditcard, ook met Paypal.
  • Je kiest een stijl en upload je foto’s. Interface is makkelijk.
  • Na een paar minuten krijg je een mailtje dat het ‘renderen‘ klaar is.
  • Vervolgens kun je het filmpje delen op Facebook/Twitter, exporteren naar Youtube, embedden op je blog of downloaden als MP4.
  • De basisversie doet niet aan hoge resolutie. 🙁 Het filmpje is uiteindelijk 432×240. Toch laag als je het later bekijkt op een leuke HDTV.
  • Ik blijk de laatste foto en aftiteling te missen in de gedownloade versie.

En omdat embedding kan èn ik natuurlijk iedereen wil lastig vallen met mijn vakantie, bij deze:

Create your own video slideshow at animoto.com.

Via Scobleizer.

Digitale handtekening voor akkoord overdracht

Voor de uitvoering van het convenant VSV loopt er bij ons een project in de regio met de titel DOD: Digitale Overdrachtsdossier. Niet één op één te verwarren met de landelijke standaard DOD, maar dat is een ander verhaal.
Voor o.a. het scharnierpunt VMBO-MBO wordt er een online ‘postkantoor’ ingericht door OnderwijsTransparant. Scholen VMBO voeren hier gegevens in van vertrekkende leerlingen en scholen MBO halen deze op om studenten goed te kunnen ontvangen. Tegelijkertijd komen leerlingen in beeld die zich nergens aanmelden en zo dreigen VSV-er te worden. Het postkantoor ondersteunt zo niet alleen de ‘warme’ overdracht van leerlingen omdat het gegevens doorsluist. Het ondersteunt ook je proces of logistiek van de overdracht.

Tot nu toe, was de overdracht van gegevens hier in de regio gebaseerd op een papieren dossier, wat de leerling zelf moest verzamelen, compleet maken en aanleveren. Met handtekening van hemzelf, eventueel ouders bij minderjarigheid, en van de decaan. Privacy bezwaren werden door dit construct omzeild, omdat de student zelf alles aanlevert.

Nu wil men dit hele proces om meerdere redenen digitaliseren. Waarbij alle partijen (leerlingen, ouders, decanen VMBO en intakers MBO) inloggen op het postkantoor. Dan zal de leerling/student of ouder nog steeds akkoord moeten gaan met de overdracht van zijn gegevens, lijkt me. Waarbij een akkoord op het scherm van dezelfde waarde moet zijn als een akkoord handtekening op papier.

De vragen waar we mee bezig zijn nu:

  • Hoe zou de tekst en communicatie van deze overeenkomst of formeel akkoord dan moeten luiden?
  • Welk eisen worden gesteld aan het proces er omheen? (Moet er gelogd worden, moet er bevestigd worden via mail of anders, moeten er controle mogelijkheden zijn?)
  • Welke eisen worden gesteld aan identificatie? (zodat je weet, of mag aannemen, dat degene die akkoord gaat daadwerkelijk degene is)

Zodra ik meer weet, kom ik er op terug. Als een jurist dit leest: we staan open voor suggestie!

Eigenaarschap van software

We zitten met een probleem. En ik kom er niet heel snel uit. Even eerst een schets van ‘vroeger’ toen alles nog overzichtelijk was:

Een willekeurige afdeling van een instelling maakte, ter ondersteuning van zijn eigen proces, gebruik van een applicatie. Eindgebruikers kwamen bijna allemaal uit dezelfde afdeling of organieke eenheid. De manager hiervan trad op als ‘eigenaar’. Zodat de faktuur voor licentie, support en/of hosting bij deze persoon terecht kwam. Ook op de begroting hoorde applicatie X dan bij afdeling Y. Als er wijzigingen kwamen, die projectmatig geïmplementeerd werden, dan kwam de projectleider uit diezelfde afdeling. Functioneel beheer en applicatiebeheer kon ook ongestoord door elkaar lopen.

Maar wat gebeurd er als een applicatie processen ondersteunt uit meerdere afdelingen, die ‘in de lijn’ vallen onder verschillende managers? Dit speelt bij ons heel erg als applicaties ‘groeien’, soms vanwege ‘feature-creep‘, soms omdat een suite meerdere modules gaat bieden, soms omdat zaken gaan integreren (portalisering aan de voorkant).  Enkele organisatorische  mogelijkheden, met soms financiële gevolgen:

  • Wijs 1 eigenaar aan: Uiteindelijk is er altijd één eigenaar aan te wijzen, als je maar lang genoeg omhoog gaat in het organogram. Maar het is een beetje flauw om dan altijd ‘de instelling’ (College van Bestuur, Topmanagement etc.) eigenaar te maken van alles. Voordeel: voorkomt discussie bovenin de organisatie. Nadeel: veroorzaakt discussie onderin de organisatie. Omdat onderin niet duidelijk is wie ‘de baas is over de applicatie’.
    Financieel: de applicatie kan gefactureerd en begroot worden op instellingsniveau.
  • Maak een ‘Vereniging  van Eigenaren’. Waarin de belangen worden behartigd van verschillende groepen eindgebruikers. Nadeel: het vergt van ‘stake-holders’ rijpheid om in een VVE niet alleen politiek op te treden, maar ook  functioneel. Voordeel: er is dan een gremium dat iets lager in de organisatie ligt, en waarin functionaliteitsbehoeften integraal afgestemd kunnen worden.
    Financieel: de applicatie kan gefactureerd en begroot worden op instellingsniveau. Maar er zou een doorbelasting kunnen plaatsvinden naar rato van gebruik in de organisatie. Hier zijn allerlei wegingsfactoren te bedenken. Zoals aantallen eindgebruikers. Iets moeilijker: hoe zou je hoeveelheid gebruikte functionaliteit naar rato door kunnen belasten?
  • Maak de lijnmanager van de afdeling die ‘grootverbruiker’ is eigenaar. Veel software kent wel accenten en worden meer door de ene dan de andere afdeling gebruikt. Voordeel: voor de werkvloer heel erg duidelijk. Nadeel: er moet Functioneel Beheer uitgevoerd worden voor andere afdelingen dan de eigen. Daar heb ik minder goede ervaringen mee.
    Financieel: de applicatie kan gefactureerd en begroot worden op niveau van de afdeling. Andere afdelingen voelen financieel niets, maar verliezen dan ook een mechanisme om (kostbare) wijzigingen die alleen voor hun nuttig zijn door te voeren.

De laatste ben ik sowieso niet voor. Maar ik sta wel open voor suggestie! Dus: zijn er meer mogelijkheden?