Tag Archives: TripleA

Route 21

Oplevering Route21

Ik ben vandaag online te gast bij het Vista College, voor de 43ste saMBO-ICT conferentie. In de eerste workshopronde sluit ik vanwege mijn betrokkenheid, aan bij Route21. Binnen het programma Doorpakken op Digitalisering zit namelijk een architectuur lijn, Route 21genoemd. Persoonlijk ben ik er erg blij mee, niet alleen omdat architectuur mij na aan het hart ligt, maar ook omdat de samenwerking mij erg goed bevallen is. Frans Neerbos en Bas Kruiswijk laten zien wat de resultaten zijn.

Aanleiding was dat de TripleA MBO architectuur verouderd was en dat de separate “Teamplaat Onderwijskwaliteit” er niet in opgenomen was. Daarnaast hebben we de HORA uit het Hoger Onderwijs.

Het doel was een kernarchitectuur die stevig en goed is, met daarop ‘viewpoints’ voor belanghebbenden zoals teams, informatiemanagers en bestuurders, altijd in combinatie met architectuurprincipes.

Terecht vermeld Frans de manier van samenwerking, want als er iets is dat tot discussie kan leiden dan zijn het wel principes, modelleer voorkeuren en definities. Rode draad was het motto “Wil je gelijk of geluk?” aangezien het belangrijker is om effect te hebben, dan perse gelijk te krijgen. Met dat besef hebben we gepoogd een bruikbare en praktische referentie-architectuur op te leveren.

De referentie architectuur bestaat uit drie basis platen:

  • het hoofdprocesmodel, dat is uitgewerkt in proces-ketens;
  • het informatiemodel, met de benoemde bedrijfsobjecten uit de procesmodellen;
  • het applicatie services model, met de applicatie services die processen ondersteunen.

Was TripleA op een deel van alle processen al een hele encyclopedie, Route21 is dat des te meer. Alle informatie-objecten koppelen aan de applicaties en processen is een gigantische klus. De referentie-architectuur is voorlopig hier te vinden: Route 21 (wikixl.nl)

Vragen uit de zaal:

  1. Wat gebeurt er met TripleA en TPO?
    Beiden zijn opgegaan in deze nieuwe versie en zullen op termijn verdwijnen. Inhoudelijk zullen gebruikers daarvan veel herkennen
    omdat bestaand werk natuurlijk niet onnodig overnieuw gedaan is.
  2. Hoe gaan we verder en is het onderhoud belegd?
    De hoop is natuurlijk dat we onderdelen blijven bijschaven en iteratief verbeteren. Formeel is dat nog niet belegd lijkt mij.

Oh …. het moet natuurlijk ook een naam krijgen, aangezien Route21 slechts de naam van het project is. Mijn voorkeur gaat uit naar raMBO (Referentiearchitectuur MBO), die ondanks de associatie met een destructieve acteur toch robuust klinkt.

Praktische toepassing Triple A bij impactanalyse Herziening Kwalificatiestructuur

Als ik over (informatie)architectuur praat, dan kan niet iedereen zich daarbij iets voorstellen. Terwijl het in de praktische toepassing niet eens complex hoeft te zijn of raketwetenschap. Het laatste voorbeeld hiervan vond ik in de impactanalyse Herziening Kwalificatiestructuur.

Hoe komt Triple A nu van pas? Het ondersteunt verandering (in dit geval naar een andere kwalificatiestructuur). Doordat het een overzicht biedt van de processen en dat helpt bij de aanpak van de analyse. Van elk proces uit het Triple A model, wordt bekeken wat de oorzaak en aard van de verandering is, welke oplossingsrichting er mogelijk is en de systeemimplicaties.

De voordelen zijn:

  • Minder kans op blinde vlekken: zolang de referentiearchitectuur zelf ‘alles’ afdekt, vergeet je in de analyse niets.
  • Visuele ondersteuning: doordat in het procesmodel getekend kan worden waar de veranderingen plaatsvinden. Dit helpt weer dialoog. In het procesmodel worden de veranderingen genummerd. Per verandering wordt bovenstaande analyse uitgevoerd.

Impactanalyse Herziening Kwalificatiestructuur

Nota bene:

Het gebruik van de term ‘architect’ en ‘architectuur’ binnen de context van informatie, systemen en processen, is voor sommigen een doorn in het oog. Vanwege de bescherming van de titel. Ik stoor me er natuurlijk niet zo aan. 😉

Venndaliseren van architectuur

Al een tijdje was ik alert op een potentiële kandidaat voor een zelfverzonnen Venn-diagram. Ik had er geen echte reden voor, anders dan dat er af en toe een leuk voorbeeld voorbijkomt. Het ‘enige’ dat je nodig hebt is drie kenmerken die in combinaties iets voorstellen. Vager kan ik het niet zeggen. Concreter wel.

Gedurende het schrijven van de “Hoe?Zo! Triple A” publicatie over informatie-architectuur, kwam ik achter de drie kenmerken van elke goede architectuur. Deze zijn al 2000 jaar geleden beschreven door Vitruvius in zijn boek De Architectura. Deze drie principes zijn: venustas (schoonheid), firmitas (stevigheid) en utilitas (bruikbaarheid).

Nu was mijn gedachte dat dit ook geldt voor systemen die onder architectuur gebouwd zijn. Als je een element mist dan heb je een probleem. Vandaar mijn Venn diagram van architectuur:

  • Schoonheid: een mooi systeem is gebruiksvriendelijk en ziet er aantrekkelijk uit.
  • Stevigheid: dat associeer ik vooral met een stabiel systeem dat foutloos werkt. Of verschillende systemen die samenwerken als bouwblokken en een stevig fundament vormen voor je werk.
  • Bruikbaarheid: dat komt tot uiting in de functionaliteit die precies juist is om een proces uit te kunnen voeren.

Op de overlap van de cirkels zie je wat je tekort komt: mis je schoonheid dan is het gebruiksonvriendelijk, mis je bruikbaarheid dan is het niet functioneel en als je stevigheid mist dan is het systeem instabiel.

Op zich zijn het ‘zomaar’ drie aspecten die hier in beeld komen, het kan echter helpen bij dialogen waarin eindgebruikers stellen dat een systeem ‘niet werkt’. Doorvragen brengt dan naar boven waar de onvrede precies vandaan komt.

Hoe?Zo! Van blogger naar schrijver

Begin dit jaar kreeg ik een belletje van Kennisnet: of ik het zag zitten om een praktisch boekje te schrijven over het gebruik van de Triple A informatie-architectuur binnen MBO-instellingen. Na kort wikken en wegen (het is nogal een stap van blogger naar schrijver) en het verkennen van de opdracht ben ik akkoord gegaan. Ik gaf er verder weinig ruchtbaarheid aan, eerst maar eens presteren voordat ik tam-tam.

Uiteindelijk ben ik er erg trots op! Vorige week was de lancering op het netwerk van ‘Informatiemanagers in het MBO’ en de publicatie is hier terug te vinden. Mijn ervaringen op een rij (ik zal teveel uitroeptekens proberen te mijden):

  • Schrijven voor een doelgroep is totaal anders dan bloggen voor jezelf!
    Op mijn blog schrijf ik waarover ik wil en in de stijl die ik wil. Expres denk ik meestal niet aan een doelgroep. Ik ging er altijd vanuit dat social media mij die lezers brengt die een klik hebben met mijn teksten. Dat hoeft op zich niet een grote doelgroep te worden.
    Met een publicatie voor anderen werkt het andersom. Leidend is dan wat anderen nodig hebben, wat anderen  begrijpen en wat anderen nuttig vinden. Dat vergt het vermogen om je te verplaatsen in de ander. Daarnaast was het een uitdaging om ‘techno-babbel’ te vermijden en niet te cryptisch te zijn. Ik heb de neiging om vier dingen in één zin te zeggen.
  • Het Hoe?Zo! format is erg handig. Het voelt niet beklemmend en laat genoeg ruimte om je gedachten zelf vorm te geven en je woorden tot leven te laten komen.
  • Er gaat veel meer tijd in zitten dan je van te voren denkt. Dat was het overigens meer dan waard!

Al met al erg leerzaam en een spannende klus!

Triple A: samen, slim, semantisch

De keynote van de 26ste saMBO-ICT conferentie wordt gegeven door Eric Jongepier met als titel: ‘Triple A; samen, slim, semantisch’. Hij doorloopt tijdens zijn lezing het proces: inschrijven – leren organiseren – leren – examineren en diplomeren.

In één dia toont Eric hoe de discussie over ‘Organiseerbaarheid en betaalbaarheid’ is gebleven van CGO (2007) naar BGO (2012) naar de herziene kwalificatiestructuur (2014). Kan dit nu niet eens voor altijd opgelost worden? ‘Er is geen wondermiddel voor, dus samenwerken was en is noodzakelijk… ‘.

Hoe maken we deze stap nu? Eric adviseert met de Onderwijscatalogus aan de slag te gaan. Tips van hem:

  • De onderwijscatalogus bevat geen nieuwe informatie. Zie het dan ook niet zo. Het is wel een nieuwe registratie.
  • Uit ervaring blijkt: probeer niet de volledige catalogus te realiseren in 1x.
  • Modulariteit: vul de catalogus alleen met die informatie die nodig is voor de processen die het ondersteunt.
  • Roept de term ‘Onderwijscatalogus’ aversie op? Nou… noem het dan “Kernregistratie Onderwijs”!

Hij illustreert daarna steeds het verband tussen de catalogus en logistiek, leermiddelen, meting van de voortgang, centraal examineren en diplomeren. Bij veel van deze terreinen is er samengewerkt binnen saMBO-ICT. Hij moedigt deze samenwerking zeker aan bij de totstandkoming van de Herziene Kwalificatiestructuur. Dus:

Samenwerken maakt voor de toekomst de sector nog sterker! Triple A is een goed fundament hiervoor.

 

 

saMBO-ICT regiobijeenkomst over #TripleA @ncyclopedie

Ik zat vorige week donderdag bij de presentatie over de nieuwe encylopedie. Ik had al kennisgemaakt. Nu nog nader.

De voordelen van een online variant nog een keer:

  • Deelbaar op onderdelen.
  • Makkelijker te onderhouden en actualiseren. Hier was aanleiding toe: de haalbaarheid van flexibel onderwijs en de realiteit van logistieke uitdagingen leidde tot een iets andere onderwijsvisie.
  • Minder kostbaar dan 500 encyclopedieën drukken. De mogelijkheid tot downloaden en printen blijft.
  • Samenhang door de encyclopedie heen is meer zichtbaar.

Er werden twee handige manieren om de encyclopedie te bekijken gedemonstreerd:

  • Door naar “Wat hebben we te bieden?” te gaan: Je start dan vanuit de hoofdgroepen, waarna je steeds dieper via tabbladen afdaalt van kernsysteem en proces naar Use Case. Afhankelijk van waar je nieuwsgierig naar bent.
  • Door naar “Waar ben je naar op zoek?” te gaan: Je start dan met een procesplaat. Voor de kenners: de oude bollenplaat dus. Er op klikken geeft meer info en een link naar de onderliggende Use Cases. Ook als procesplaat.

Ook handig t.o.v. de oude encyclopedie is het onderdeel “Instrumenten”. Met demo’s, filmpjes, modellen, presentaties en toetsen.

Dit zijn gebruikersvriendelijke varianten naast het rechtstreeks bekijken van de Wiki.

De nieuwe TripleA Encyclopedie: freaky met wiki

Ik zat er al een tijdje op te vlassen: er zou een nieuwe versie komen van de TripleA encyclopedie en vandaag is deze live te bewonderen! Via de nieuwsbrief wordt je ook echt aangemoedigd de oude versie weg te gooien. Niet zozeer omdat van alles de houdbaarheidsdatum verstreken is, maar de online versie is krachtiger. Volgens de site zelf:

De basis van deze website is een wiki. Een van de meest bekende wiki’s is Wikipedia. In de wiki vind je alle inhoudelijke informatie van Triple A. Er is nog iets speciaals aan deze wiki. Het is een semantische wiki. Dat betekent dat er in al het materiaal dat er in is geplaatst relaties en verbanden zijn aangelegd op basis van hoe het materiaal van Triple A is opgebouwd. Dit heeft als voordeel dat de wiki in staat is om relevante suggesties te doen op basis van de keuzes die je maakt.

De voordelen voor mij:

  • De oude versie bestond uit pdf-jes per kernsysteem. Zoeken binnen PDF gaat opzich wel, maar biedt geen overzicht van zoekresultaten. Zomaar een voorbeeld: alle processen en use-cases met daarin de rol Examinator kan je nu in 1x opzoeken.
  • In de samenwerking met anderen komt het regelmatig voor dat ik moest verwijzen naar 1 of 2 use cases. Dat betekent dan steeds PDF mailen en naar bepaalde bladzijden verwijzen. Nu kan ik linken naar elke Use Case per stuk of deze tweeten, liken, sharen en plussen 😉 .
  • De hoofdpagina toont het verband en laat je navigeren tussen kernsystemen, processen, use-cases, actoren, werkopdrachten en functies.
  • Eenmaal aangekomen bij een specifieke use-case of proces, wordt aan de zijkant getoond met welke processen, kernsystemen, instrumenten er een relatie is.
  • Termen zijn gelinkt naar hun betekenis in de begrippenlijst. Kost niet eens een klik. Hooveren met muis brengt die al in beeld.

Kortom, word ik blij van!

Voor iedereen die toch gek is op papieren printjes: de boeken zijn ook nog aanwezig en de downloaden als ePub of PDF. Daarnaast kan elke pagina vanuit de printvriendelijke versie afgedrukt worden.

Tegelijk met deze lancering is er ook een twitter account gemaakt, speciaal voor de @ncyclopedie! En als je wikifreaky bent: een feed van meest recente wijzigingen.

Nu Samen Doen: De Onderwijscatalogus

Er wordt veel ondernomen om de TripleA architectuur nog meer te laten ‘landen’ op de werkvloer van MBO-instellingen. Samengevat als ‘borging TripleA‘. Één van de initiatieven van saMBO~ICT is de site “Nu Samen Doen“:

“Nu is het moment om het Triple A materiaal op te pakken. Want samen hebben we al veel werk verricht om de ondersteunende ICT-processen in het MBO-onderwijs nog beter te maken. Aan jou om te kijken hoe je het kan toepassen binnen jouw school. Wij zien veel mogelijkheden… zie jij ze ook? De komende tijd kijken we naar drie verschillende onderdelen van Triple A, telkens in een periode van vier weken.”

Het eerste onderdeel is de vernieuwde onderwijscatalogus. Eerder was al aangekondigd dat er een zogenaamde clickable demo zou komen. Dat is een niet functionerende applicatie die wel het idee toont en illustreert wat er achter schuilt.  Ik kon helaas op de presentatie ervan op CVI conferentie van vorige week er niet bij zijn, maar de demo is nu online hier.

Een toelichting aan de hand van deze demo is op Youtube te vinden:

[yframe url=’http://www.youtube.com/watch?v=Ygi9IevVk2U’]

Wat kan het praktische nut zijn van zo’n demo? Als je op zoek bent naar een systeem dat de functionaliteit van de onderwijscatalogus biedt dan helpt het:

  • Intern: het eens te worden over wat je nodig hebt. Bij de onderwijscatalogus zijn meerdere soorten medewerkers betrokken: opleidingontwerpers, curriculumschrijvers, trajectbegeleiders etc. De demo laat bepaalde mogelijkheden zien en het gezamenlijk bekijken ervan helpt heel erg een gelijk beeld te ontwikkelen.
  • Extern: om te omschrijven en te articuleren wat je nodig hebt. Functionaliteit die je in de demo terugziet zou je op kunnen nemen in een Programma van Eisen.

Ik ben benieuwd naar het tweede thema! Getipt via MBO Raad Nieuws.

TripleA maturityscan

saMBO~ICT onderneemt op dit moment een aantal acties in het kader van de borging TripleA, want een architectuur hebben, gebruiken en onderhouden zijn allemaal verschillende dingen lijkt me. Eén van de acties is het ontwikkelen van een “Maturityscan”. Dit wordt gedaan door M&I Partners in samenwerking met MBO-instellingen. Vorige maand was ik hiervoor bij een pilotsessie.

Korte omschrijving: de Maturityscan Triple A is een instrument waarmee de volwassenheid van onderwijsprocessen in een MBO-instelling in kaart kan worden gebracht.  Door ongeveer 150 vragen in te vullen, krijg je een score op 4 niveaus in 16 categorieën. Het doel is inzicht verwerven in de volwassenheid van je processen.

Omdat een volwassenheid-scan ook kan tonen hoe ONvolwassen (auw!) je op onderdelen bent, kan zo’n instrument veroordelend overkomen. Dus:

De makers hebben slechts de intentie om een onderwijsinstelling inzicht te geven in de huidige stand van zaken en waar mogelijk suggesties te doen voor het verbeteren van onderwijsprocessen. 

Met dit instrument wordt in kaart gebracht in hoeverre onderwijsprocessen samenhangend zijn ingericht in relatie tot de informatievoorzieningen in het algemeen en de onderwijscatalogus in het bijzonder. Daarbij wordt naar resultaat gekeken door de ogen van een student: hoe ervaart die het onderwijs en de onderwijsorganisatie?

Wat ik vooral handig vind als de scan zijn uitkomst toont, naast natuurlijk een grafiek, is een eigen versie van het verhaal van Thijs.

In dit boekje wordt vanuit het perspectief van Triple A een scenario voor de loopbaan van Thijs geschetst. Alles wat Thijs meemaakt in dit boekje kan worden ondersteund door de ontwerpen van Triple A. Dit is echter niet het enige denkbare scenario. De functionele ontwerpen van Triple A bieden ook de mogelijkheid voor het ondersteunen van andere keuzes, bijvoorbeeld in de mate van flexibiliteit.

De scan maakt nu een combinatie. Uit de vragen van de scan blijkt namelijk welke keuzes voor flexibilisering gemaakt zijn. Aan de hand van deze keuzes worden in detail díe onderdelen uit het boekje van Thijs gehaald die van toepassing zijn op je eigen instelling. Dit levert dan achter elkaar je eigen scenario op. Dus hoe Thijs het hele onderwijsproces doorloopt in jouw specifieke geval, maar dan in ‘gewone-mensen-taal’ verwoord.

De scan is of komt beschikbaar onder CC BY-NC-SA licentie. Het wachten is nog even op de definitieve versie.

Generiek Procesmodel Leermateriaal

De rapportage “Generiek Procesmodel Leermateriaal” is beschikbaar gekomen in nieuwsbrief 14 van saMBO~ICT. Leuke afkorting! Ik weet niet of het een backronym is, maar ik ga er even van uit dat het materiaal herbruikbaar is. In het verleden schreef ik al eens over het gemis van (digitaal) leermateriaal in de TripleA architectuur. Die was wel vermeld, maar dan slechts als een blokje “kernregistratie Educatieve Content”. Daarvan is nu een verdere uitwerking gemaakt:

De opdracht was om een generiek procesmodel op te stellen, waarin de processen m.b.t. aanschaf, distributie, betaling, levering en gebruik van (digitaal) leermateriaal zijn uitgewerkt.

De publicatie volgt ongeveer de opzet van de overige katernen: een algemeen gedeelte met een plaat van hoofdprocessen, uitgewerkt in processtappen en  een technisch deel met Use Cases.  De vier hoofdprocessen zijn:

  • Ontwikkelen van onderwijs: vaststellen van de behoefte aan leermateriaal en het zoeken, selecteren en voorbereiden ervan.
  • Ontwikkelen van leermateriaal: zoeken van ontwikkelaar en de ontwikkeling van de content zelf.
  • Bestellen en betalen: contracteren, bestellen en leveren. Dit is vooral een logistiek proces.
  • Ontvangen en gebruiken: voorbereiden, gebruik door student en medewerker, beschikbaar stellen leer- en toetsresultaten. Dit is vooral een primair proces.

De beschrijving van elk hoofdproces bevat uitgangspunten en keuzes. Deze zijn concreet en kun je als referentie gebruiken bij de formulering van eigen standpunten. En zoals altijd: procesplaten helpen complexe zaken duidelijk maken en ondersteunen de communicatie erover.