Yearly Archives: 2010

GAP Analyses visualiseren?

In mijn vorige post noemde ik een GAP analyse aan de hand van een referentiearchitectuur. Nu merkte ik gaandeweg, dat het resultaat een lange tabel is met veel “vinkjes in hokjes”. Visueel niet zo aantrekkelijk dus, alhoewel ik het inhoudelijk wel juist vind. Zo’n lange tabel kan wel weer worden samengevat tot een leesbare alinea, maar toch….

Als je gap-analyse voorbeelden zoekt, dan krijg je slechts een paar visuele concepten:

Matrix: Op de ene as de omschrijvingen of elementen uit de standaard of referentie, ten opzichte waarvan je het verschil wilt onderzoeken. Op de andere as de daadwerkelijke situatie.
Grafieken: als de referentie uit te drukken is in aantallen, dan kan een lijngrafiek de standaard tonen of het vereiste niveau. Een tweede lijn van de daadwerkelijke situatie, in dezelfde grafiek, toont snel waar de verschillen zitten en hoe groot dat deze zijn. Je ziet het ook wel met spindiagrammen uitgevoerd.
Schema’s die workflow achtig zijn of modellen die tonen waartussen de “gap” dan precies zit. Deze tonen niet zozeer het resultaat van de analyse als wel wàt er nou geanalyseerd wordt.

Enkele voorbeelden (klik voor vergroting):

Ik koos zelf voor de matrix variant, maar er zou toch iets mooiers mogelijk moeten zijn? De TripleA Encyclopedie staat vol mooie platen. Geïnspireerd daarop zou ik van de proces-platen kunnen tonen in welke use cases wel of niet voorzien wordt door een systeem. Door bijvoorbeeld van de ontbrekende alleen de omlijning te laten staan, maar de kleur weg te laten. Daar gaat wel veel tijd inzitten… Is er iemand die ideeën heeft hoe je hier een mooie infographic van kunt maken?

Wellicht idee voor de pilots onderwijslogistiek saMBO? Omdat daar instellingen samenwerken met leveranciers om zo een systeem te beproeven? Opzich is dia 4 en 5 van de presentatie hierover ook een visualisatie van een gap!

Overigens kan er op veel terreinen een gap analyse gemaakt worden. Alleen al in het bedrijfsdomein onderscheid TOGAF er 7.

GAP Analyse met TripleA als referentiearchitectuur

Het nut van referentiearchitectuur in de praktijk wordt concreter voor mij. Daarom hieronder enkele ervaringen tot nu toe.

Eerst even een situatieschets: voor een deel van onze organisatie hebben we een vrij groot flankerend systeem voor het registreren van studenteninformatie. Om allerlei redenen is de functionaliteit in de loop van de tijd toegenomen. Echter, het kan niet het leidende systeem zijn zoals ons KRD (nu nOISe, straks EduArte), omdat er o.a geen koppeling met DUO plaatsvindt.

Het nadeel van deze situatie: twee systemen met op onderdelen dezelfde functionaliteit. Twee keer onderhoud, twee keer licentiekosten, twee keer ontwikkeling en zelfs hier en daar dubbele administratieve handelingen.

Het is niet mogelijk om zómaar het ene systeem in te ruilen voor het andere. Om überhaupt iets zinnigs te kunnen zeggen, is een gap-analyse nodig die de verschillen én overeenkomsten toont. Dit maakt het mogelijk om op onderdelen een strategie te bedenken.

Aanpak voor de analyse op functionaliteit:

Verzamel overzichten van alle functionaliteit van het te analyseren systeem. Soms zijn deze geordend als use cases, soms als modules met onderdelen. Of overleg met applicatiebeheerders.
Maak een tabel met daarin alle use cases, zoals die uit de TripleA encyclopedie komen, gegroepeerd naar katern.
Zoek van elke use case op of dit proces ondersteund wordt door de functionaliteit van het systeem.
Vink deze aan, eventueel met aanvullende opmerkingen.
Verder maakten we onderscheid of functionaliteit nú aanwezig is, of deze ook daadwerkelijk geïmplementeerd is, of dat het op de roadmap voor volgende versies staat.

Aanpak voor de analyse op architectuur:

Verzamel documentatie over het te analyseren systeem of overleg met applicatiebeheerders.
Maak een tabel met daarin de eisen vanuit de Business, Informatie en Technische Arcitectuur.
Analyseer in hoeverre het systeem voldoet aan deze eisen en vink deze aan, eventueel met kanttekeningen.

Randvoorwaarde is wel dat er van te voren een referentiearchitectuur gekozen is! Uiteindelijk leidde deze lijst tot een advies waarin enkele scenario’s genoemd worden voor de toekomst.

Functioneringsgesprek met een Samsung Galaxy S

Onderstaand verhaal is wellicht alleen interessant voor bezitters van Samsung Galaxy S bezitters, toch zo’n 5 miljoen. En daarvan degenen die willen upgraden naar Android 2.2 (Froyo). Ik kwam er niet snel uit, maar zoals altijd met functioneringsgesprekken: als je prestaties van iets verwacht, dan moet iemand anders vaak de randvoorwaarden regelen!

Over het algemeen ben ik met mijn Samsung Galaxy S smartphone meer dan tevreden. Functioneert naar behoren, kan presteren onder druk, is flexibel, kan goed samenwerken en staat open voor ontwikkeling. Allemaal vaardigheden en competenties die ik van een smartphone verwacht.

Wat vraagt mijn Galaxy S terug? Dat ik beheer uitvoer. Regelmatig applicaties upgraden, af en toe integratie met andere systemen onderhouden, backup’s maken enzovoort. Èn dat ik zijn ontwikkeling in de gaten houd. Dus upgraden naar Android 2.2 stond op de to-do list. En dan komen omgevingsfactoren om de hoek kijken.

Samsung heeft speciale software (Samsung KIES) om je mobiel te upgraden. Ik kan het in 1 woord samenvatten: crappy bloatware! En ik sta er niet alleen in, op forums stikt het van de vragen. Die er op neerkomen: Samsung KIES kan niet verbinden met mijn Samsung smartphone. USB drivers herinstalleren, KIES herinstalleren, prutsen aan manieren waarop het toestel kan verbinden, niets hielp.

Dus dacht even mijn acties te verzamelen voor anderen:

Er bleek een bug te zijn die verbinding belemmert als je bestandjes hebt met extensies groter dan 16 tekens. Ja, whatever dus. Oplossing en tooltje hier.
Samsung KIES heeft een speciale instelling van Microsoft .NET 3.5 nodig. Ja, inderdaad… whatever. Kreeg overigens handleiding van behulpzame en vriendelijke helpdesk van Samsung. Heb deze hier online staan.
En toen… deed KIES het nog niet…. Oplossing die voor mij uiteindelijk werkte? Neem een oude PC met daarop WindowsXP i.p.v. Windows7….

Eenmaal verbonden, ging de upgrade zelf in een kwartiertje. Galaxy S start daarna opnieuw op.

Kleine werkpuntjes voor het volgende functioneringsgesprek: muziek is verdwenen van mijn SD kaart en de icoontjes die ik op de verschillende schermen had staan waren weg. Mijn muziekbibliotheek is natuurlijk ook elders aanwezig en die snelkoppelingen leg ik zo weer aan.
Pluspunten: contactpersonen, mail, gegevens en applicaties blijven allemaal goed aanwezig en werken erna gewoon direct.

<flauw>Samsung: volgende upgrade graag zonder KIESpijn! </flauw>

Marktplaats scanner

Hieronder volgt een beschrijving hoe je met behulp van de marktplaats zoekfunctie en RSS een scanner maakt die voor jou geheel automatisch het speur werkt doet:
Soms kun je tweedehands het beste iets kopen als je het nog niet nodig hebt. (Dat is iets anders als iets kopen dat je niet nodig hebt….) Tegen de tijd dat je het zeker moet hebben, is er soms net geen goedkope aanbieder. Om dit te voorkomen maak ik zelf altijd een “marktplaats-scanner” aan. Zelf verzonnen woord, maar dekte de lading het beste. Het voorkomt dat je elke keer opnieuw zelf marktplaats moet gaan zitten doorklikken en -spitten.

Twee use-cases:

Seizoensartikelen: Speuren naar schaatsen, kampeerartikelen of ski’s. Ze worden wel meer aangeboden in het seizoen waarin je ze gebruikt, maar zijn op andere momenten in het jaar goedkoper te krijgen.
Uitgesteld verlangen: soms heb je gewoon geduld of kun je de tijd nemen. Rustig afwachten tot je kans voorbij komt. 😉

Hoe werkt het:

Zorg dat je een RSS reader hebt: Google Reader, iGoogle, Explorer of iets anders bijvoorbeeld.
Surf naar Marktplaats of Speurders.
Gebruik de gewone zoekfunctie en vul daarbij zoveel mogelijk in. Zoekterm, rubriek, prijscategorie en bijvoorbeeld de afstand tot je eigen postcode.
Zoek het RSS icoontje. Scroll hiervoor naar onderen bij marktplaats en kijk bij speurders boven de zoekresultaten.
Kopiëer de link (feed) met de rechtermuisknop.
Plak deze in je RSS reader.
Wacht rustig een dag af en kijk hoe de feed update met de nieuwste verkopers….
Na aanschaf gooi je de feed weer uit je reader.

Animoto: automagisch van je foto’s een film maken

Even een tooltje tussendoor. Jaarlijks zitten we een keer op zondagmiddag als het regent, nu dus, met de familie bij elkaar om vakantiefoto’s te bekijken. Dat zijn dan de foto’s van 7 vakanties… Nu komen andermans foto’s niet altijd over, dus die van mij ook niet. Het gevoel dat je op een bepaalde plek op vakantie had, wordt niet altijd door de foto opgeroepen. 😉

Dus om niet 100 foto’s als slideshow voorbij te zappen, heb ik Animoto geprobeerd. De bedoeling is dat je je fotoselectie upload, muziek kiest en dan produceert. Er moet dan vanzelf een ‘mooie’ video gemaakt worden. Zonder dat je als eindgebruiker allerlei ingewikkelde studio-capriolen moet uithalen.

Ervaringen:

De basis versie heeft als maximum filmpjes van 30 seconden, of je betaalt per video $3. Dat moet gebeuren voordat je nog maar één filmpje hebt gemaakt.
Betalen kan behalve met creditcard, ook met Paypal.
Je kiest een stijl en upload je foto’s. Interface is makkelijk.
Na een paar minuten krijg je een mailtje dat het ‘renderen‘ klaar is.
Vervolgens kun je het filmpje delen op Facebook/Twitter, exporteren naar Youtube, embedden op je blog of downloaden als MP4.
De basisversie doet niet aan hoge resolutie. 🙁 Het filmpje is uiteindelijk 432×240. Toch laag als je het later bekijkt op een leuke HDTV.
Ik blijk de laatste foto en aftiteling te missen in de gedownloade versie.

En omdat embedding kan èn ik natuurlijk iedereen wil lastig vallen met mijn vakantie, bij deze:

Create your own video slideshow at animoto.com.

Via Scobleizer.

Digitale handtekening voor akkoord overdracht

Voor de uitvoering van het convenant VSV loopt er bij ons een project in de regio met de titel DOD: Digitale Overdrachtsdossier. Niet één op één te verwarren met de landelijke standaard DOD, maar dat is een ander verhaal.
Voor o.a. het scharnierpunt VMBO-MBO wordt er een online ‘postkantoor’ ingericht door OnderwijsTransparant. Scholen VMBO voeren hier gegevens in van vertrekkende leerlingen en scholen MBO halen deze op om studenten goed te kunnen ontvangen. Tegelijkertijd komen leerlingen in beeld die zich nergens aanmelden en zo dreigen VSV-er te worden. Het postkantoor ondersteunt zo niet alleen de ‘warme’ overdracht van leerlingen omdat het gegevens doorsluist. Het ondersteunt ook je proces of logistiek van de overdracht.

Tot nu toe, was de overdracht van gegevens hier in de regio gebaseerd op een papieren dossier, wat de leerling zelf moest verzamelen, compleet maken en aanleveren. Met handtekening van hemzelf, eventueel ouders bij minderjarigheid, en van de decaan. Privacy bezwaren werden door dit construct omzeild, omdat de student zelf alles aanlevert.

Nu wil men dit hele proces om meerdere redenen digitaliseren. Waarbij alle partijen (leerlingen, ouders, decanen VMBO en intakers MBO) inloggen op het postkantoor. Dan zal de leerling/student of ouder nog steeds akkoord moeten gaan met de overdracht van zijn gegevens, lijkt me. Waarbij een akkoord op het scherm van dezelfde waarde moet zijn als een akkoord handtekening op papier.

De vragen waar we mee bezig zijn nu:

Hoe zou de tekst en communicatie van deze overeenkomst of formeel akkoord dan moeten luiden?
Welk eisen worden gesteld aan het proces er omheen? (Moet er gelogd worden, moet er bevestigd worden via mail of anders, moeten er controle mogelijkheden zijn?)
Welke eisen worden gesteld aan identificatie? (zodat je weet, of mag aannemen, dat degene die akkoord gaat daadwerkelijk degene is)

Zodra ik meer weet, kom ik er op terug. Als een jurist dit leest: we staan open voor suggestie!

Eigenaarschap van software

We zitten met een probleem. En ik kom er niet heel snel uit. Even eerst een schets van ‘vroeger’ toen alles nog overzichtelijk was:

Een willekeurige afdeling van een instelling maakte, ter ondersteuning van zijn eigen proces, gebruik van een applicatie. Eindgebruikers kwamen bijna allemaal uit dezelfde afdeling of organieke eenheid. De manager hiervan trad op als ‘eigenaar’. Zodat de faktuur voor licentie, support en/of hosting bij deze persoon terecht kwam. Ook op de begroting hoorde applicatie X dan bij afdeling Y. Als er wijzigingen kwamen, die projectmatig geïmplementeerd werden, dan kwam de projectleider uit diezelfde afdeling. Functioneel beheer en applicatiebeheer kon ook ongestoord door elkaar lopen.

Maar wat gebeurd er als een applicatie processen ondersteunt uit meerdere afdelingen, die ‘in de lijn’ vallen onder verschillende managers? Dit speelt bij ons heel erg als applicaties ‘groeien’, soms vanwege ‘feature-creep‘, soms omdat een suite meerdere modules gaat bieden, soms omdat zaken gaan integreren (portalisering aan de voorkant). Enkele organisatorische mogelijkheden, met soms financiële gevolgen:

Wijs 1 eigenaar aan: Uiteindelijk is er altijd één eigenaar aan te wijzen, als je maar lang genoeg omhoog gaat in het organogram. Maar het is een beetje flauw om dan altijd ‘de instelling’ (College van Bestuur, Topmanagement etc.) eigenaar te maken van alles. Voordeel: voorkomt discussie bovenin de organisatie. Nadeel: veroorzaakt discussie onderin de organisatie. Omdat onderin niet duidelijk is wie ‘de baas is over de applicatie’.
Financieel: de applicatie kan gefactureerd en begroot worden op instellingsniveau.
Maak een ‘Vereniging van Eigenaren’. Waarin de belangen worden behartigd van verschillende groepen eindgebruikers. Nadeel: het vergt van ‘stake-holders’ rijpheid om in een VVE niet alleen politiek op te treden, maar ook functioneel. Voordeel: er is dan een gremium dat iets lager in de organisatie ligt, en waarin functionaliteitsbehoeften integraal afgestemd kunnen worden.
Financieel: de applicatie kan gefactureerd en begroot worden op instellingsniveau. Maar er zou een doorbelasting kunnen plaatsvinden naar rato van gebruik in de organisatie. Hier zijn allerlei wegingsfactoren te bedenken. Zoals aantallen eindgebruikers. Iets moeilijker: hoe zou je hoeveelheid gebruikte functionaliteit naar rato door kunnen belasten?
Maak de lijnmanager van de afdeling die ‘grootverbruiker’ is eigenaar. Veel software kent wel accenten en worden meer door de ene dan de andere afdeling gebruikt. Voordeel: voor de werkvloer heel erg duidelijk. Nadeel: er moet Functioneel Beheer uitgevoerd worden voor andere afdelingen dan de eigen. Daar heb ik minder goede ervaringen mee.
Financieel: de applicatie kan gefactureerd en begroot worden op niveau van de afdeling. Andere afdelingen voelen financieel niets, maar verliezen dan ook een mechanisme om (kostbare) wijzigingen die alleen voor hun nuttig zijn door te voeren.

De laatste ben ik sowieso niet voor. Maar ik sta wel open voor suggestie! Dus: zijn er meer mogelijkheden?

Applicatiewinkeltjes voor onderwijs

Nu ik al een tijdje de iPad aan het uitproberen ben èn ik steeds meer blogs tegenkom over toepassingen in onderwijs, ga ik meer nadenken over de ‘distributie’ zoals deze door de iTunes winkel loopt. Meer specifiek: hoe krijg je digitale content voor een student zijn neus, op zoiets gebruiksvriendelijks als een tablet pc?

Mijn toekomstgedachte was altijd die van ‘web-enabling voor alles’. Dus ook al hebben we nu nog lokaal geïnstalleerde cdroms die bij een methode horen, of netwerk versies van digitaal lesmateriaal, in de toekomst zou alles toch online moeten gebeuren? Daar hoef je toch geen visionaire guru voor te zijn? Waarbij de content òf uit een elo komt, van de site van een uitgever, van wikiwijs òf uit een materialenbank, alles verpakt in SCORM enzo.

Zoals het nu loopt op de iPad gaat het toch weer anders:

Uitgeverijen van lesmateriaal kunnen hun boeken zelf verpakken in ePub of ander formaat (opsomming èn op welke hardware het draait) wat op ereaders gelezen kan worden. En dus ook op de iPad. De mate van interactiviteit is dan niet hoog. Paper-on-screen lijkt me. Opzich nuttig hoor, scheelt weer een hoop dode bomen en gesjouw. Wat er door de iTunes winkel gaat is alleen de ereader applicatie. De boeken zelf kunnen elders besteld worden en gedownload. Middels de befaamde iTunes uitwisseling op een echte pc of Mac verplaats je dan de content naar je iPad.
Echt interactief materiaal vereist een volwaardige applicatie. Het ereader formaat lijkt me niet voldoende. Waar gaan uitgeverijen deze distribueren? Via iTunes? Waarbij je moet afwachten of je door de ballotagecommissie komt? Dan mag je nog hopen dat ze niet in flash ontwikkelen, toch niet weinig gebruikt voor interactief lesmateriaal. Maar even serieus, zou Malmberg zijn content willen distribueren via iTunes? Dus bijvoorbeeld van Dijk Educatie als middle-man inruilen voor Steve Jobs?
Of kan op een ipad de bovenstaande visie toch werken? Alles web-enabled? Mijn ervaringen met de safari als browser zijn niet echt optimistisch. Overigens komt de iPad op een tijd waarin alle content laten streamen nog net een brug te ver is. Als er geen wifi is. Dan is downloaden en offline synchronisatie wel handig. Maar dan ben je terug bij optie 2. Overigens is dit probleem over 2 jaar waarschijnlijk weer weg als allerlei 3.5G, 4G en WIMax alternatieven komen.

Daarnaast heb ik ook een ander bezwaar (meer principieel dan praktisch): voor zowel hardware, platform, als distributie afhankelijk zijn van één leverancier. Dat is tegelijkertijd het handige aan de Android market. Geen filtering op kwaliteit weliswaar, maar wat iemand maakt, kan direct aangeboden worden. Sterker nog, je kunt je app distribueren buiten een market om. Zoals anderen zeggen: je hebt geen kwaliteitscontrole nodig die bepaalt welke app mag bestaan, je hebt een goede zoekfunctie nodig om te weten welke app je nodig hebt.

Of zie ik iets over het hoofd? Ik laat me graag vergissen!

Daarnaast is dit hele verhaal hierboven gefocust op digitaal lesmateriaal. Daarom mijn gelijksoortige oproep als Hans Hurenkamp: App voor presentieregistratie? Graag! App voor begeleiding en coaching? Graag! App voor roosterinfo en wijzigingen? Graag! En dan wel allemaal als frontje van een groter systeem wat elders draait en al die info verzamelt en ontsluit. A.u.b. dan wel voor èn iPad, iPhone, Blackberry, Android èn Windows 7 mobile. OK, die laatste mag je best even mee wachten, totdat je ziet dat die toestellen echt verkocht gaan worden….

saMBO~ICT: Hoe is het ermee?

Nooit goed geweest in rijmen, anyway. Ben Geerdink praat ons bij over de stand van zaken van saMBO~ICT.

De organisatie staat en is ondergebracht bij de MBO Raad.
Het beleidsplan is klaar en verkrijgbaar (info Aja Gil van MBO Raad)
De inbedding in het veld gaat vooruit. Steeds meer instellingen weten saMBO te vinden.
De begroting komt voor een deel tot stand met subsidies van MinOCW. Ook zij zien het belang van zo’n organisatie voor het hele veld.

De volgende conferentie word georganiseerd door het ROC van Twente! Op 19 en 20 januari in Hengelo.

Hoe goed kent u de inzet van ICT inzet in het MBO?

Jan Kees Meindersma hield een interactieve sessie met de vraag “Hoe goed kent u de inzet van ICT in het MBO?” N.a.v. het onderzoek vier in balans. Dan blijkt ons inzicht niet helemaal te matchen met onderzoek…

Alfons ten Brummelhuis ging door op de vraag “Wat levert ict in het onderwijs nu eigenlijk op?”. De antwoorden op deze vraag zijn echter niet altijd gebaseerd op onderzoek. Opbrengsten worden vaak intuïtief toegeschreven aan:

Aantrekkelijker onderwijs
Rijkere leeromgeving
Meer mogelijkheden voor maatwerk

Onderzoek toont aan dat ICT onderwijs inderdaad aantrekkelijker KAN maken. Ook effectiever en efficiënter. Maar elke ICT oplossing komt met zijn eigen bijsluiter… Het aantal onderzoeken waaruit geen positieve invloed van ICT blijkt is echter ook groot. Alfons werkt de analogie met de bijsluiter goed uit: ICT kan een probleem verhelpen of verlichten, maar de bijwerkingen kunnen naar opspelen. Opbrengsten moet je meten op 3 niveaus: voor de student, docent en opleiding. Dan blijken er opbrengsten te zijn op zowel onderwijskundig, economisch en maatschappelijk gebied.

Alfons doet ook een oproep! Doe voorstellen voor EXMO: experimenten met ict in het MBO. Als je iets pilot of experimenteert, laat je dan begeleiden door onderzoekers die de “evidentie” van je resultaten kunnen aantonen.

Alfons spreekt overigens rustig, maar met veel beeldspraak. ICT als splijtzwam, ICT als geneesmiddel met ernstige bijsluiter, ICT als gereedschap waar je geen opleiding voor nodig hebt. Hij sluit af met stadia van ontwikkeling:

Vlo: je maakt grote sprongen, maar wel alle kanten uit. Is snel een circus.
Kip: je pikt hier eens wat, daar eens wat…
Bij: alles wordt strakker georganiseerd
Rups: kan zich verder ontpoppen
Vlinder…

Al met al de boodschap die ik er uit haal: betrek gedegen onderzoek bij veranderingen, voordat er conclusies worden getrokken. En ik hoop dat het EXMO programma een praktische manier is om dit te doen.