Blogisch!

De praktische toepassingen van BlockChain in Onderwijs zijn interessanter dan hoe het onder de motorkap werkt. Toch blijf je een beetje in de lucht praten als het concept niet helder is. Er is al veel uitleg over BlockChain, maar ik heb toch mijn eigen versie gemaakt omdat het ook mijzelf helpt de materie de doorgronden en het gewoon leuk is. 😉

Hieronder is het samengevat in een filmpje. Voor niet MBO-ers: een OOK is een onderwijsovereenkomst en een POK is een praktijkovereenkomst.

In mijn volgende blogs meer concreet hoe het scheiden van waarmerk en inhoud nuttig kan zijn. Dit is deel 4 in de serie toelichting op m’n presentatie op saMBO-ICT. De andere delen:

• Deel 1: Duiding van de Hype
• Deel 2: Vrij naar Annie M.G. Schmidt
• Deel 3: Waarmerken met geheimtaal

Geheimtaal is gebaseerd op een manier om leesbare tekst om te kunnen zetten naar code. Deze code is dan niet ‘geheim’ maar de manier om het terug te zetten naar leesbare gegevens natuurlijk wel. De grammatica van geheimtaal heet ‘cryptografie‘ en is een verzameling wiskundige functies. Zie het als machientjes: je stopt er data in en er komt code uit.

Binnen de context van BlockChain zijn er 2 belangrijk:

• Klutsen: Aan de hand van een ‘sleutel’ wordt data onleesbaar gemaakt. Dit heet encryptie. Het is een veel gebruikte manier om onze mobiele gesprekken niet zomaar te kunnen afluisteren, ons wifi verkeer niet te kunnen inzien of mail niet openbaar te sturen. Zonder encryptie zou elke tussenpersoon of apparaat onze gegevens kunnen onderscheppen en telebankieren onmogelijk zijn.
  Dezelfde sleutel kan ook de code weer terug omzetten naar voor ons begrijpelijke gegevens.
• Waarmerken: Deze functie zet gegevens om in een unieke code van vaste lengte. Het maakt niet uit of je er een ‘encyclopedie’ in stopt of een pasfoto. De code blijft even lang. Dit heet ‘hashen‘. Waarbij een minieme verandering in de invoer, leidt tot een compleet andere code. Dus als er ook maar een komma verschuift, is de uitvoer totaal anders. Hashen is eenrichtingsverkeer, je kunt de code niet terugrekenen naar de data. Tegelijkertijd moet dezelfde data onder alle omstandigheden leiden tot dezelfde ‘hash’.

Toepassing Waarmerken

De toepassing van encryptie is helder, namelijk niet alles openbaar versturen. Maar waarmerken heeft een heel ander nut: het vormt een soort ‘vingerafdruk’ van gegevens, zodat je kan controleren dat deze gegevens nooit zijn aangepast. Als een waarmerk dan ook nog een tijdstempel krijgt dan vormt dit op de BlockChain een onuitwisbaar logboek met hoge bewijskracht.

Let wel: dit zegt niets over de inhoudelijke kwaliteit van de gegevens, alleen dat deze nooit zijn aangepast! Garbage in, garbage out, al dan niet met waarmerk. 😉

Praktische stappen:

• De maker van de gegevens produceert het document of data en wisselt deze uit met de betrokken partijen. Dit kan op de conventionele manieren.
• De maker produceert de vingerafdruk en plaatst deze op de BlockChain.
• De ontvanger van het document bepaalt zelf aan wie hij/zij deze later verder doorgeeft.
• De ontvanger kan de vingerafdruk verifiëren.
• ‘Derden’ kunnen dit ook en hiermee de authenticiteit controleren.

Hoog over, maar dit leidt tot interessante mogelijkheden. Hierover en over de manier waarop blokken gemaakt worden meer in volgende blogs. Dit is deel 3 in de serie toelichting op m’n presentatie op saMBO-ICT. De andere delen:

• Deel 1: Duiding van de Hype
• Deel 2: Vrij naar Annie M.G. Schmidt

Vrij regelmatig krijg ik het verzoek om niet teveel jargon te gebruiken, terechte valkuil natuurlijk. Net als in het onderwijs, als jargon de communicatie stoort dan is een pas op de plaats passend. Soms moet ik even schakelen om een concept in ‘Jip & Janneke’ uit te leggen. Dus bij deze voor BlockChain:

Jip, Janneke, Pluk en Minoes schrijven in hetzelfde schriftje.¹

Als Jip een nieuwe zin begint schrijft hij eerst zijn naam. Janneke, Pluk en Minoes doen dit ook.²

Ze schrijven hun naam niet in gewone taal maar geklutst. Elke keer klutsen ze hun eigen naam anders.³

Wat ze schrijven kunnen ze allemaal lezen.⁴

Als een zin klaar is, lezen ze die hardop en zetten er allemaal een stempel achter.⁵

1. Dit is niet een gedeeld document zoals we dat kennen in Google Drive of Office365. Uiteindelijk zijn het bestanden met daarin een datastructuur. Deze omschrijven de inhoud van de blokken. Elk knooppunt in het BlockChain netwerk krijgt alle bestanden. Ze worden uitgewisseld met p2p-protocol. Dat kennen we misschien nog van Napster en Kazaa uit het verleden.
2. Op het Bitcoin netwerk is dit een transactie: bijvoorbeeld Kees geeft Piet 3 bitcoin. Net als in een ‘grootboek‘ hebben de losse transacties niet zoveel met elkaar te maken. Ze worden gewoon toegevoegd onderaan de tabel.
3. Hun identiteit is verhuld doordat alleen een sleutel wordt gepubliceerd. Dit is een lange code die samen met hun privé sleutel nodig is om een transactie kunnen doen. Lijkt een beetje op online bankieren: je hebt je pin nodig en een code die je krijgt van een ‘token’ (de apparaatjes die je van de bank krijgt).
4. De transacties zijn openbaar: je kunt zien welke sleutel hoeveel Bitcoin geeft aan welke andere sleutel. Tegelijkertijd zegt het niet zoveel om dat de identiteiten geanonimiseerd zijn.
5. Dit is een beetje simpele taal om te duiden dat de gegevens gewaarmerkt worden. Waarmerken is een wiskundige manier (hashen) om een vingerafdruk te berekenen. Waardoor je weet dat iets onveranderd is.

De kracht van waarmerken zal ik toelichten in volgende blogs. Dit is deel 2 in de serie toelichting op m’n presentatie op saMBO-ICT. Deel 1 is hier te vinden.