Category Archives: Conferentie

Cloud computing bij ROC Aventus – samboict

Roy Dusink presenteert hoe ROC Aventus cloud computing gebruikt. Hij opent met de elementen uit het beleidsplan: ‘Zorgen dat het werkt’, stabiliteit, mobiliteit, innovatie, afstemming met onderwijs. Praktisch gezien hebben zij een ‘Microsoft, tenzij… ‘  en ‘In de cloud, tenzij…’ beleid. Enkele concrete doelen:

  • 90% van de applicaties zijn in 2012 webbased. Ze zitten nu op 13%.
  • Vanaf cursusjaar 2011-2012 heeft elke student verplicht een laptop.

De ervaringen tot nu toe:

  • Omdat sectoren zelf cloudservices kunnen afnemen, is ondersteuning een extra aandachtspunt.
  • De autonomie in het afnemen van cloudservices verlegt de beheerslast naar het primaire proces.
  • De privacy van gegevens waarborgen is moeilijk.
  • Monitoring van beschikbaarheid en prestaties vergt aandacht, om zo niet reactief maar proactief regie te kunnen voeren.
  • Veel leveranciers staan open voor het ontwikkelen van webservices. Tegelijk staat dat de snelle implementatie van cloudservices in de weg. Dienst afnemen kan morgen, koppelingen via webservices ontwikkelen kost maanden…
  • Leg vroeg de nadruk op beveiliging, vooral als je te maken hebt met koppelingen tussen je eigen instelling en meerdere leveranciers.
  • De benodigde expertise is erg hoog.

Zelf vind ik hun doelen ambitieus, maar actueel! Roy schetst verder hoe zijn ICT afdeling van karakter verandert:

  • Het beheermodel verandert. De harde techneuten zijn minder nodig, functioneel beheerders en contractmanagers des te meer.
  • Meer regievoering op SLA’s, schaalbaarheid en dataportabiliteit. Sommige cloudleveranciers bieden geen SLA of zijn niet schaalbaar. Laat staan dat ze om kunnen gaan met je eigen ‘exit-strategie’ (Als je afscheid neemt van de leverancier, krijg je je data dan op een goede manier mee?).
  • Werken onder architectuur.

Roy vraagt ook iets terug: Is er binnen saMBO~ICT ruimte om samen te werken op het gebied van generieke webservices en het bewaken van standaarden? Men heeft toch het gevoel zelf het wiel te moeten uitvinden en de expertise is schaars. De ondertoon was, terecht, een dringende oproep…

Nieuwbouw Gieterij: duurzaamheid en ICT – samboict

Harry Abels (IAA Architecten) vertelt over de historie van ‘de Gieterij’, waar ROC van Twente gehuisvest is. Hoe het transformeerde van industrieel complex (ijzergieterij) naar openbare ruimte en onderwijsinstelling. Dit illustreert gelijk één van de belangrijkste aspecten van duurzaamheid: Iets opnieuw gebruiken, voor een ander doel.

Samengevat is De Gieterij het oude skelet en dak van de oude ijzergieterij, met daar omheen en erin geschoven, een nieuw gebouw. Binnen zie je nergens radiatoren, de warmte verspreid zich overal via de vloeren. Er staan 8 ‘zonneschoorstenen‘ op het dak. Hierin warmt lucht op, stijgt op en zuigt elders in het gebouw verse lucht aan. De muren zijn niet dragend, alleen de kolommen. Hierdoor zijn ruimtes relatief makkelijk anders in te delen en toe te passen.

Harry geeft aan dat er voor architecten een grote uitdaging ligt in de IT infrastructuur. Dataverkeer, netwerk, stroom, de behoefte in gebouwen hieraan nemen nog steeds toe. Uiteindelijk is dit niet meer betaalbaar aan te leggen. N.a.v. een vraag uit de zaal blijkt dat IT nooit bij bouwvergaderingen aanwezig is. Daardoor heb je vaak gebouwen die erna moeilijk zijn te vullen met een draadloos netwerk (blackspots met slechte wifi ontvangst). Harry onderkent de noodzaak dat ICT aanwezig is bij bouwteams.

Ook schetst hij de uitdagingen binnen onderwijs. Sommige ideeën over flexibilisering zijn in de praktijk moeilijk te realiseren. Uiteindelijk is het wel ‘het mooiste ROC van het jaar‘ geweest!

Omdat beelden meer zeggen:

[yframe url=’http://www.youtube.com/watch?v=NpxdqTXwll0’]

Openingsrede saMBO~ICT

Gerrie van Sunder, bestuurslid ROC van Twente,

Gerrie stelt de open vraag aan IT-ers: “Hoe kun je mensen in het onderwijs maximaal helpen? Hoe versta je elkaar?”. Hij noemt enkele getallen: 8000 pc’s, 600 laptops, 150 digiborden, 200 beamers etc. En met hand in eigen boezem: “We hebben al die middelen, maar zetten we ze wel goed in?” Hij heeft niet het antwoord op die vraag. IT moet in ieder geval mogelijk maken wat onderwijs is: “Onderwijs is ontmoeten”.

Tussendoor gebruik hij dit filmpje om te illustreren dat mensen soms totaal langs elkaar heen praten als het over IT gaat. Iets dat hij binnen onderwijs veel ziet. Hij vervolgt met een korte enquete: “Wat is uw motivatie om groen te worden?”

  • Geld besparen?
  • Innovatie bevorderen?
  • De wereld moet mooi blijven voor onze kinderen?
  • We willen helemaal niet groen worden!

Vervolgens vraagt hij maatregelen we zouden kiezen… dan blijft het wel een beetje triviaal… 😉 Hij introduceert ook een nieuw woord: “Scharrel-ICT”. Oftwel ICT die met vrijheid zich kan bewegen en (denk ik zelf) zich daarbij lekker voelt en elke dag een ei legt…

Onderwijslogistiek – van plan naar realiteit op samboict

Binnen saMBO~ICT zijn al scenario’s ontwikkeld op het gebied van onderwijslogistiek. Dit maakt de vertaling van het conceptuele model uit de TripleA encyclopedie naar 4 mogelijke scenario’s. Zie mijn eerdere berichten.

Bert van Daalen en Eric Jongepier geven een overzicht van de volgende stap. Er worden 10 pilots gestart. In deze pilots werken steeds een onderwijsinstelling samen met een leverancier, volgens een protocol (set spelregels). De resultaten worden dan weer breder beschikbaar gemaakt. Het is dus geen aanbesteding of leveranciersselectie. De ene heeft de ‘uitdaging’ en de andere de ‘oplossing’. De combinatie kan heel waardevol zijn.

Praktisch:

  • 5 a 7 werkdagen investering.
  • Uiterlijk 1 februari 2011 starten.
  • Commitment door een protocol, kennisdelingsessies en een beoordelingskader.
  • De pilot mag geen onderdeel zijn van een aanbesteding.
  • Onderdelen: Arrangeertool, roostermachine, middelencatalogus, onderwijscatalogus. De middelencatalogus gaat over alle faciliterende zaken die nodig zijn voor onderwijs. Ruimtes, materialen èn bemensing.

De resulaten van de pilots zijn (helaas maar wel logisch) niet publiek. Het protocol, de resultaten van de kennisdelingssessies en het aangepast Functioneel Ontwerp is wel publieke informatie. Het beoordelingskader is een doorvertaling van het functioneel ontwerp om een product te toetsen.

Een praktisch voorbeeld komt van Wellantcollege. Zij combineren voor hun pilot ‘Roostermachine‘ met Paralax en Trajectplanner. Er is nog ruimte voor pilots…..

Geef de aarde door – samboict

Esther Blom van het Wereld Natuur Fonds geeft de opening key-note. Gaat minder over ICT, maar des te meer over duurzaamheid. Onder het motto “Geef de Aarde door‘ opent ze met een filmpje en enkele feiten:

  • Het aantal soorten dat afhankelijk is van waterrijke natuurgebieden daalt, door uitsterving.
  • Waterdammen en andere infrastructuur verstoren de waterbalans in de natuur. Elke dag (!) wordt er ergens op aarde een dam gebouwd, voor energie.
  • Een nederlander verbruikt 2,4 miljoen liter water per jaar. Dit is ook indirect, bijvoorbeeld voor de teelt van de gewassen die we als voedsel gebruiken. Een broodje hamburger verbruikt zo 2400 liter water!
  • Delta’s zijn plaatsen waar de mens zich graag vestigt, ook in Nederland. Echter de natuur is daar kwetsbaar t.o.v. de economische bedrijvigheid. Daarnaast verstoren dammen de geleidelijke overgang van zout naar zoet water. Daarom onderzocht men bijvoorbeeld wat de ‘business case’ zou zijn van een open Haringvliet. De economische waarde van dit gebied zou zo toe kunnen nemen van 2,2 naar 2,7 miljard.
  • Een voorbeeld verder weg is het werk dat Esther doet voor rivierdolfijnen.

Al met al een andere keynote dan we gewend zijn, met minder IT en technobabbel, maar wel eye-openers! Hieronder de presentatie:

Leren goed geregeld – samboict

Jan Lammerink (ROC van Twente) en Dolf Reith (KPC) geven een presentatie met bovenstaand thema. Ik heb in het verleden al eens meer geschreven over HBPO projecten met het motto “Excellent Leren Excellent Organiseren”. Deze presentatie vertelt de ervaringen van ROC Twente hiermee.

Er was een redelijk lange wensenlijst op het gebied van flexibilisering ontstaan. O.a. meerdere in- en uitstroommomenten en differentiatie naar niveau. Om dit grijpbaar te maken werkte men met 4 thema’s:

  • Curriculum ontwikkeling
  • Koppeling van onderwijs en leerbedrijf
  • Digitale begeleidingsprogramma en leermiddelen
  • Integrale locatieorganisatie, onderwijs volgt student

De doorbraken die men wilde bereiken waren o.a. goed lopende maatwerkprojecten en duidelijke grenzen van flexibiliteit in aanbod. Ook hier komt snel naar voren ‘Standaardiseren om te kunnen flexibiliseren’.

De resultaten bij de enkele afdelingen:

  • Van 4 naar 12 keuzemogelijkheden op het gebied van specialisaties. Dit is bereikt met behulp van digitaliseren van lesmateriaal.
  • Ondersteunende lessen voor individualisering.
  • Flexibele in- en uitstroom.

Jan benadrukt het belang van hun interne ‘procesplaat’. Oftwel, heb je in beeld welke processen er zijn en wie er eigenaar van is. Van de elementen hierin wordt bijgehouden welke gestandaardiseerd zijn of nog moeten worden.

Dolf vervolgt en schetst hun KPC aanpak:

  • De aanpak is geworteld in “Business Proces Redesign’. Oftwel ‘herontwerp’ van de manier waarop je zaken aanpakt.
  • Bepaal wat de meest basale transactie in het onderwijs is, je primaire proces.
  • Middels een model brengt men inkomsten, kosten en opbrengsten in beeld. Hiervoor trekt Dolf de vergelijking met het bedrijfsleven en de waardeketen van Porter.

Echter, waar hij verder in gaat, is niet de basale onderdelen in de waardeketen zoals die bekend zijn op het gebied van onderwijsbedrijfsvoering en financiën. Hij legt duidelijk een link tussen de toeleverende kant (kenmerken student en soorten cognitie) en ons eigen proces. Vervolgens door te decomponeren wordt een catalogus samengesteld dat hierbij past. Daarna wordt in beeld gebracht wat voor techniek, bemensing en andere middelen hiervoor nodig zijn.

Al met al een voorbeeld van Activity Based Costing in onderwijs. Om dat het met plaatjes toch beter te volgen is, hieronder de presentatie:

Opening saMBO~ICT conferentie

Ik ben voor de 23ste conferentie bij ROC Twente in ‘de Gieterij‘. Jan Barling opent met de 4 thema’s waar saMBO~ICT voor staat en de actuele topics:

  • Organiseren onderwijs: de nadruk ligt op onderwijslogistiek en de 10 pilots waarin onderwijsinstellingen samenwerken met leveranciers.
  • De IT functie: onder architectuur werken, referentiemodellen en borging van de ontwerpen van de  TripleA encyclopedie.
  • Verantwoording: een centrale plek van definities en criteria omtrent verantwoordingscijfers, de zogenaamde ‘verantwoordingsencyclopedie’.
  • Onderwijs zelf: o.a. de ontwikkelingen op het gebied van centrale examinering ‘Rekenen en Taal’.

De rode draad van de conferentie is ‘duurzaamheid’. Volgens Jan associeert dit makkelijk met idealisme en wekt scepsis op. Toch is het praktisch te maken!

saMBO~ICT: Hoe is het ermee?

Nooit goed geweest in rijmen, anyway. Ben Geerdink praat ons bij over de stand van zaken van saMBO~ICT.

  • De organisatie staat en is ondergebracht bij de MBO Raad.
  • Het beleidsplan is klaar en verkrijgbaar (info Aja Gil van MBO Raad)
  • De inbedding in het veld gaat vooruit. Steeds meer instellingen weten saMBO te vinden.
  • De begroting komt voor een deel tot stand met subsidies van MinOCW. Ook zij zien het belang van zo’n organisatie voor het hele veld.

De volgende conferentie word georganiseerd door het ROC van Twente! Op 19 en 20 januari in Hengelo.

Hoe goed kent u de inzet van ICT inzet in het MBO?

Jan Kees Meindersma hield een interactieve sessie met de vraag “Hoe goed kent u de inzet van ICT in het MBO?” N.a.v. het onderzoek vier in balans. Dan blijkt ons inzicht niet helemaal te matchen met onderzoek…

Alfons ten Brummelhuis ging door op de vraag “Wat levert ict in het onderwijs nu eigenlijk op?”. De antwoorden op deze vraag zijn echter niet altijd gebaseerd op onderzoek. Opbrengsten worden vaak intuïtief toegeschreven aan:

  • Aantrekkelijker onderwijs
  • Rijkere leeromgeving
  • Meer mogelijkheden voor maatwerk

Onderzoek toont aan dat ICT onderwijs inderdaad aantrekkelijker KAN maken. Ook effectiever en efficiënter. Maar elke ICT oplossing komt met zijn eigen bijsluiter… Het aantal onderzoeken waaruit geen positieve invloed van ICT blijkt is echter ook groot. Alfons werkt de analogie met de bijsluiter goed uit: ICT kan een probleem verhelpen of verlichten, maar de bijwerkingen kunnen naar opspelen. Opbrengsten moet je meten op 3 niveaus: voor de student, docent en opleiding. Dan blijken er opbrengsten te zijn op zowel onderwijskundig, economisch en maatschappelijk gebied.

Alfons doet ook een oproep! Doe voorstellen voor EXMO: experimenten met ict in het MBO. Als je iets pilot of experimenteert, laat je dan begeleiden door onderzoekers die de “evidentie” van je resultaten kunnen aantonen.

Alfons spreekt overigens rustig, maar met veel beeldspraak. ICT als splijtzwam, ICT als geneesmiddel met ernstige bijsluiter, ICT als gereedschap waar je geen opleiding voor nodig hebt. Hij sluit af met stadia van ontwikkeling:

  • Vlo: je maakt grote sprongen, maar wel alle kanten uit. Is snel een circus.
  • Kip: je pikt hier eens wat, daar eens wat…
  • Bij: alles wordt strakker georganiseerd
  • Rups: kan zich verder ontpoppen
  • Vlinder…

Al met al de boodschap die ik er uit haal: betrek gedegen onderzoek bij veranderingen, voordat er conclusies worden getrokken. En ik hoop dat het EXMO programma een praktische manier is om dit te doen.

IT Governance en Informatiemangement #samboict

“Informatiemangement is een vakgebied in de pubertijd” stelt Jan-Kees Meindersma uitdagend tijdens de presentatie “IT Governance en Informatiemangement”, die hij samen gaf met Jan Bartling. Daar ben ik het wel mee eens. Eerst licht hij het volwassenheid model (vrij naar Luftman) toe.

De 3 terreinen van deze bijeenkomst waren opleiding in informatiemanagement, de positie ervan en sturing op kosten en risico’s.

  • Is er binnen de BVE sector behoefte aan verdere opleiding IM? Op deze vraag kwamen allerlei reacties.
    – Het werkterrein IM wordt erg verschillend ingevuld. Harde infrastructuur loopt er soms dwars doorheen.
    – Voorlopen op de rest van de organisatie helpt niet altijd. Modellen en processen loslaten op een organisatie terwijl de “vraagkant” niet georganiseerd wordt werkt niet goed.
    – Sommige instellingen zetten IM bij het ICT domein i.p.v. het onderwijsdomein.
  • Positionering IM. Ook hier zijn grote verschillen:
    – Binnen een stafdienst ICT.
    – Als eigen centrale dienst.
    – Binnen een onderwijsafdeling
  • Het maken van een Business Case binnen onderwijsinstellingen blijft nog moeilijk. Alternatieve methodieken zouden kunnen zijn de “Benefits case” of “Multi-criteria methode” (Parker en Benson).

Onderzoek in andere branches schetsen ook een beeld:

  • IM is vaak een apart taakveld en functie, maar geen aparte zelfstandige eenheid.
  • De rapportagelijn bepaalt vaak de focus van de informatiemanager. Rapporteert hij aan CVB of IT-Manager.
  • IM vaak te operationeel en te weinig strategisch.
  • De toegevoegde waarde is voor besturen niet altijd duidelijk.
  • Vaak is IM gesplitst van Functioneel Beheer.

Al met al een workshop die meer vragen oproept dan beantwoord. Wel geruststellend om te zien dat pijnpunten elders ook leven 😉 Er komt wel een vervolg…