Category Archives: Uncategorized

BlockChain: Vrij naar Annie M.G. Schmidt

Vrij regelmatig krijg ik het verzoek om niet teveel jargon te gebruiken, terechte valkuil natuurlijk. Net als in het onderwijs, als jargon de communicatie stoort dan is een pas op de plaats passend. Soms moet ik even schakelen om een concept in ‘Jip & Janneke’ uit te leggen. Dus bij deze voor BlockChain:

Jip, Janneke, Pluk en Minoes schrijven in hetzelfde schriftje.1

Als Jip een nieuwe zin begint schrijft hij eerst zijn naam. Janneke, Pluk en Minoes doen dit ook.2

Ze schrijven hun naam niet in gewone taal maar geklutst. Elke keer klutsen ze hun eigen naam anders.3

Wat ze schrijven kunnen ze allemaal lezen.4

Als een zin klaar is, lezen ze die hardop en zetten er allemaal een stempel achter.5

  1. Dit is niet een gedeeld document zoals we dat kennen in Google Drive of Office365. Uiteindelijk zijn het bestanden met daarin een datastructuur. Deze omschrijven de inhoud van de blokken. Elk knooppunt in het BlockChain netwerk krijgt alle bestanden. Ze worden uitgewisseld met p2p-protocol. Dat kennen we misschien nog van Napster en Kazaa uit het verleden.
  2. Op het Bitcoin netwerk is dit een transactie: bijvoorbeeld Kees geeft Piet 3 bitcoin. Net als in een ‘grootboek‘ hebben de losse transacties niet zoveel met elkaar te maken. Ze worden gewoon toegevoegd onderaan de tabel.
  3. Hun identiteit is verhuld doordat alleen een sleutel wordt gepubliceerd. Dit is een lange code die samen met hun privé sleutel nodig is om een transactie kunnen doen. Lijkt een beetje op online bankieren: je hebt je pin nodig en een code die je krijgt van een ‘token’ (de apparaatjes die je van de bank krijgt).
  4. De transacties zijn openbaar: je kunt zien welke sleutel hoeveel Bitcoin geeft aan welke andere sleutel. Tegelijkertijd zegt het niet zoveel om dat de identiteiten geanonimiseerd zijn.
  5. Dit is een beetje simpele taal om te duiden dat de gegevens gewaarmerkt worden. Waarmerken is een wiskundige manier (hashen) om een vingerafdruk te berekenen. Waardoor je weet dat iets onveranderd is.

De kracht van waarmerken zal ik toelichten in volgende blogs. Dit is deel 2 in de serie toelichting op m’n presentatie op saMBO-ICT. Deel 1 is hier te vinden.

BlockChain: duiding van de hype

De presentatie die ik mocht verzorgen op de 36ste saMBO-ICT conferentie zou ik nog toelichten. Hieronder daarom deel 1.

Gelukkig hoeven we niet zelf na te denken of iets een hype wordt, is of was. Daar helpt Gartner ons bij met de bekende hype-cycle. In Nederland vaak door Kennisnet vertaalt naar onze lokale situatie. Voor het onderwijs is het origineel hier te vinden. BlockChain toepassen binnen onderwijs zit duidelijk nog in de aanloopfase van overspannen verwachting. Hieronder is die van vorig jaar afgebeeld, het meest linkse fenomeen dus. Dit jaar is het wel verder ‘on the rise’. Voor het gemak ga ik er vanuit dat de methodiek van Gartner zinvol is.

Gartner 2016 Hype-Cycle-Education.jpg

Overigens, ondanks onderstaande relativeringen ga ik onverdroten verder met de mogelijkheden van BlockChain onderzoeken! 😉

Welke conclusies kunnen we hier uit trekken en wat kunnen we voorspellen? 

  • Het aantal problemen waarvoor deze technologie een verwachte oplossing gaat bieden is hoog. Zowel de breedte als de diepte van de toepassing wordt overschat. Een voorbeeld is dat het ‘klimaat-problemen’ gaat oplossen, terwijl het vooralsnog er alleen maar aan bijdraagt.
    Voorspelling: in 2018 en 2019 krijgen we heftige discussies welke toepassing realistisch is of niet en welke we principieel niet moeten willen of wel. 
  • In de fase ‘Innovation Trigger’ worden technische problemen vaak als enige hobbel gezien. Menselijke gewoontes, culturen of weerstand worden voor het gemak genegeerd. Deze komen in het ‘dal van desillusie’ des te sterker terug.
    Voorspelling: Organisaties die verder ontwikkelt zijn in veranderkunde zullen sneller rendement hebben van dit fenomeen.
  • Komende jaren gaan er specifieke ‘BlockChain’ leveranciers komen, die systemen bieden met functionaliteit die nu al gewoon is, maar ‘veel innovatiever’ zijn want ze zijn ‘op de BlockChain’. Daarnaast gaan bestaande platformen ‘BlockChain-enabled’ of ‘BlockChain-ready’ worden.
    Voorspelling: in 2018 en 2019 zullen tijdens inkooptrajecten of aanbestedingen de eerste Programma’s van Eisen verschijnen met Blockchain wensen of zelfs knock-out-criteria. In eerste instantie met veel vragen en nota’s van inlichtingen, omdat de inkopende organisatie ook niet precies weet wat ze bedoelen. In 2021 worden voorheen 10 eisen nu ingedikt tot 1 of 2, aangezien BlockChain meer een ‘commodity’ wordt.
  • In het dal van desillusie worden technische, ethische, morele en culturele gevolgen uitgebreid toegelicht. Deze voedt verdere teleurstelling.
    Voorspelling: In 2019 zijn er op de saMBO-ICT conferentie sessies met als centrale boodschap: “BlockChain brengt ons toch niet wat we dachten …”
  • Op dit moment noemen consultants zichzelf vrij makkelijk ‘BlockChain expert’. Pas in de Slope-of-Enlightenment zal expertise zo gemeengoed zijn dat het of niet meer speciaal is of geen onzin meer. Tot dan: blijf kritisch.
  • De hoeveelheid durfkapitaal dat in startende bedrijven gestoken wordt is ontzettend hoog. De verwachting is dat slechts een klein percentage van deze bedrijven overblijft. Beter mijden of afwachten lijkt me als onderwijsinstelling. Mocht je trouwens met bestaande technologie-partners een goeie relatie hebben, dan zouden kleine pilots minder risicovol zijn.

Ik mag er natuurlijk compleet naast zitten. Daarnaast zou het fijn zijn als niet alle fases van de hype-cycle ‘verplicht’ zijn (leestip voor mensen die ook de hype van de hype-cycle willen doorbreken en alle nadelige gevolgen van dien).

BlockChain Business Case: Digitaal Lesmateriaal

Als je eenmaal nadenkt over het blockchain-model waarbij inhoud en waarmerk gescheiden zijn, dan kun je zo nog meer toepassingen verzinnen. In mijn vorige post betrof het ‘credentials’ die bij de gebruiker blijven en de vingerafdrukken die op de BlockChain komen. Overigens is deze scheiding een handig concept als er in je dialoog privacy-argumenten voor en tegen BlockChain ontstaan. de ‘echte inhoud’ of data staat nu eenmaal niet op de BlockChain maar alleen het waarmerk.

De aanleiding voor deze post is het gedoe omtrent digitaal lesmateriaal en leerlingen die bij de start van het schooljaar niet over de middelen beschikken waar ze recht op hebben. Soms omdat scholen er in moeten voorzien, soms omdat het notabene al aangeschaft is.

De technische redenen waarom deze educatieve contentketen niet ‘werkt’ zijn heel divers. Voor mij is het een illustratie hoe complex het is om veel systemen van scholen, uitgeverijen, portals en distributeurs te koppelen. Wil het werken dan zouden we in staat moeten zijn wat met iDeal gelukt is: de gegevens in fracties van seconden uitwisselen tussen meerdere partijen. Met dezelfde prestaties: stabiel een hoog volume aan transacties, inlogs en verificaties verwerken.

Wat heeft dat nu met BlockChain te maken?

Een licentie voor digitaal lesmateriaal is een formele manier om een gebruiksrecht te koppelen aan een leerling of student, gedurende een bepaalde periode. Deze licentie zou omschreven kunnen worden op een uniforme manier, met gegevens over de persoon voor wie het bedoelt is, zijn mailadres, het product waar je een licentie voor geeft en de leverancier ervan. Voor XML liefhebbers zie dit voorbeeld. Vervolgens kan de vingerafdruk van dit bestand op de BlockChain worden gezet.

Hoe zou zo’n proces er uit komen te zien?

  • Als de leerling of student digitaal lesmateriaal aanschaft of krijgt, maakt de webshop bovenstaande licentiebestanden en plaatst de waarmerken op de BlockChain.
  • De leerling ontvangt deze bestanden via mail of download ze.
  • Als de student toegang wil tot het online lesmateriaal, upload hij ze om aan te tonen dat zijn licentie echt is.
  • Als de student toegang wil tot lokaal geïnstalleerde software, dan moet deze voorbereid zijn op het lezen van de licenties en ze online kunnen verifiëren.

Het down- en uploaden van bestanden lijkt onhandig maar ten opzichte van het alternatief (niet bij je lesmateriaal kunnen) is het een klein ongemak. Technisch gezien is de situatie nu minder complex omdat ten tijde van inloggen op het lesmateriaal, er niet op dat moment én bij de webshop én bij de school opgezocht moet worden of dat wel zo hoort.

Klein disclaimertje: Ook hier geldt het hamer/spijker principe en ik leer nog elke dag over de praktische en reële toepassingen van BlockChain dus laat het vooral weten als ik er niets van begrijp. Verder zou de architectuur van de educatieve contentketen geanalyseerd moeten worden om een echte Business Case te maken.

BlockChain Business Case: Het Lerarenregister

Er is ‘weinig draagvlak‘ voor het lerarenregister en alle kanten zijn breed uitgemeten. Dat wil ik daarom zeker niet overdoen. Waar ik wel in geloof is dat onderwijzers zich willen blijven ontwikkelen, in principe. Ook denk ik dat een deel van deze ontwikkeling een formele kant kent en dus moet worden vastgelegd. Alleen de manier waarop en de consequenties ervan kent veel weerstand.

Wat heeft dit nu te maken met BlockChain?

Blockchain kent een ‘decentraal’ karakter. Als je wilt kun je bij het Bitcoin netwerk een node worden en zo ook beschikken over de complete Blockchain die er onder ligt. Daarnaast kan iedereen er informatie aan toevoegen. Vergt wel expertise en speciale software, het is nu eenmaal nog geen commodity.

Het ‘decentrale’ gedachtegoed leidt ook tot een kritische houding ten opzichte van centrale, top-down beheerde, databases. De term ‘register’ geeft er een sjieke draai aan, maar het blijft één kwetsbare plek.

Daarnaast moeten professionals ‘in hun kracht’ gezet worden, teams zijn ‘aan zet’ en organisaties moeten ‘kantelen’. Althans dat hoor ik veel. Ik vraag ook elke dag op m’n werk of ik nog een keer in m’n kracht gezet ga worden. 😉

Als de onderwijs-professional dan toch zelf verantwoordelijk is voor z’n ontwikkeling, laat hij/zij dan ook zelf verantwoordelijk zijn voor het aantonen ervan. De vraag is dan, waar verzamelt dit bewijs zich? In het HR systeem? In het centrale lerarenregister? Of bij de persoon zelf?

Iedereen in het onderwijs die werkt met portfolio’s kent de stelling: Het portfolio is van de student! Voor een onderwijzer kan dat ook gelden. Zijn portfolio is dan in zijn eigen beheer.

Laat dit nu overeenkomst vertonen met de zogenaamde ‘wallet’ bij een BlockChain. Alleen zit er dan geen digitaal geld in, maar andere waardevolle zaken zoals leerresultaten of micro-credentials. De open BlockCerts standaard kan hier ook voor gebruikt worden.

Hoe zou zo’n proces er uit zien?

  • Een aanbieder van een training of scholing laat zijn aanbod verifiëren. Dit wordt vastgelegd op de BlockChain.
  • De onderwijzer die zich oriënteert op scholing kiest een aanbod en checkt deze op validiteit.
  • Als de training leidt tot een positief leerresultaat, krijg je een ‘badge’. De vingerafdruk van dit bestand wordt op de BlockChain geplaatst. Deze badge is een afbeelding met daarin een link naar de vingerafdruk. De afbeelding is eigenlijk slechts ‘cosmetisch’ maar voor het oog ziet het er dan herkenbaar als certificaat uit.
  • Alle badges bewaar je zelf in je ‘wallet’.
  • Als je bij een functioneringsgesprek moet aantonen hoe je aan je ontwikkeling hebt gewerkt, deel je onderdelen van je wallet met je leidinggevende.

Wat is er in dit model nu niet te doen:

  • Rapportages die inzicht geven in grote aantallen medewerkers op instellingsniveau, of je moet afspreken dat je leerresultaten upload naar je HR dossier.
  • Rapportages die inzicht geven op landelijk niveau.
  • Consequenties automatiseren: als ontwikkeling achter blijft, kan deze niet automatisch gevolgen hebben voor bevoegdheden bijvoorbeeld. Het register is nu eenmaal niet een centrale database.

Enfin, beste onderwijscoöperatie, heeft er iemand bij jullie het lef om dit verder uit te werken? Want om een echte Business Case te maken moeten alle kwalitatieve en kwantitatieve baten en kosten onderzocht worden.

Kleine bijvangst is ook dat het ontzettend veel koppelingsgedoe zou schelen als niet elk HR systeem aan het register gekoppeld moet worden. Daarnaast is het wachten tot alles een keer van iedereen op straat ligt. Uiteindelijk lekt alles wel een keer is mijn stelling.

Klein disclaimertje: Ook hier geldt het hamer/spijker principe en ik leer nog elke dag over de praktische en reële toepassingen van BlockChain dus laat het vooral weten als ik er niets van begrijp. 😉

Foto’s in de cloud – Waar staat het origineel?

Cryptische titels werken waarschijnlijk niet goed als klikaas, daarom eerst TL;DR en dan de toelichting:

Google Photos slaat in de gratis variant niet je originele foto- en videobestanden op, maar een gecomprimeerde versie ervan. Wil je daarom je originele bestanden ook behouden, dan zul je extra maatregelen moeten treffen.

Eigenlijk zeggen ze dat zelf heel duidelijk, niet eens pas op pagina 168 van een EULA, maar gewoon in de help: “Saves high-quality photos and videos while reducing size.“. Wat zoveel betekent als “We behouden ons het recht voor om met eigen algoritmes je bestanden te verkleinen, omdat je als gewone consument het verschil waarschijnlijk toch niet ziet …” Anders luisterden we toch allemaal lossless muziek in plaats van MP3? We hebben er toch geen oor, euh oog voor. Het punt is nu dat ik Google Photos al een jaar gebruik en het inderdaad niet eens merkte.

Ik viel zo voor de ‘gratis onbeperkte opslag onder de 16 MP en 1080p video”, dat ik dacht “zolang ik foto’s maak van lagere resolutie kan ik ze gewoon origineel opslaan”. Normaal gesproken heb ik een antenne voor consequenties bij systeemkeuzes, alleen dit was een los eindje. Een innerlijk stemmetje bleef zeuren: als je een foto of video backupt naar Google Photos en je download die weer terug, wat krijg je dan? In ieder geval iets dat erg op het origineel lijkt, zelfde bestandsnaam, zelfde pixels horizontaal en verticaal, zelfde EXIF metadata, GPS coördinaten en andere kenmerken. Daarom heb ik altijd een hekel aan ‘originelen’ uitwisselen via WhatsApp, die stript foto’s van alle informatie.

Totdat je de bestanden gaat vergelijken. Hieronder de eigenschappen van een foto, zo’n 57% reductie dus:

vergelijking-jpg-origineel-en-google-photos-backup

Hieronder de eigenschappen van een video, zo’n 40% reductie dus:

vergelijking-mp4-origineel-en-google-photos-backup

Nu zijn er dus een paar standpunten, afhankelijk waar je belang aan hecht:

  • Ik vind het belangrijk dat ik zonder omkijken mijn foto’s backup, ik ga er vanuit dat Google alles wel goed opslaat zonder dat de kwaliteit merkbaar achteruit gaat dus ik vind het prima als Google m’n foto’s gratis backupt. Dan ga ik niet mopperen over wat compressie.
  • Ik vind het belangrijk dat ik zonder omkijken mijn foto’s ook naar Google breng, maar ik vertrouw er niet zomaar op dat de kwaliteit gratis goed blijft. Ik kopieer mijn foto’s daarnaast dus nog van mijn camera of smartphone naar een andere plek die ik backup, zoals een externe harde schijf.
  • Ik vind het belangrijk dat ik zonder omkijken mijn foto’s naar Google backup, maar betaal extra voor de originele kwaliteit. Wat ik er nu van begrijp is dat dan foto’s van boven de 16 MP mogelijk zijn EN foto’s van onder de 16 MP ook de oorspronkelijke compressie behouden.
  • Je kunt natuurlijk ook weg bij Google Photos.

Zelf kies ik voor de tweede variant, omdat het doorzoeken van je archief en het delen met anderen zo ontzettend makkelijk is geworden met Google Photos. Maar het blijft dus wel enig werk, meestal verplaats ik 1x per maand mijn foto’s naar een externe schijf. Ik laat mijn bestanden in de cloud nooit de ENIGE originele versie van een bestand zijn. Als mijn account een keer omvalt vanwege een hack of administratieve factuurfout, ben je alles kwijt.

Overigens laat Apple z’n iCloud je bestanden wel in originele staat en laat je kiezen tussen het origineel in de cloud of op je apparaat, zonder verdere compressie. Echter de totale ervaring en prijs is daar weer anders.