Frank Kalshoven doet de laatste sessie op MBO City, met als thema ‘Groeiland‘. Ik heb hem al eens eerder gehoord op saMBO-ICT. Hij opent met een stukje economie, sinds 1950:
- Onze arbeidsproductiviteit is per uur ongeveer 4,5x zoveel, vergeleken met 1950. Niet omdat we meer uren werken dus. In totaal werken we 12 miljard gewerkte/betaalde uren per jaar, in Nederland.
- Die arbeidsproductiviteit is vooral toegenomen door meer en hoger onderwijs voor iedereen. De groei van het percentage van de beroepsbevolking dat HBO/WO heeft gedaan tussen 1950 en nu, kunnen we niet nog een keer doen. (Dan zou 80% HBO/WO gedaan moeten hebben.)
- Industrie en landbouw nam 40% van de banen voor haar rekening, dat is natuurlijk nu stukken minder.
Hoe staat het nu met Nederland? De arbeidsproductiviteit per uur neemt niet meer toe. Groei is dan alleen mogelijk door meer te werken. (Domweg meer werk dus in plaats van slimmer werken.)
Welke toekomst kunnen we kiezen? Dat kan langs de volgende assen:
- Meer uren werken of minder uren werken.
- Meer investeren in kapitaal of minder.
Als je dat in kwadranten verdeelt. Krijg je 4 scenario’s:
- Krimpland (minder werk en investeren)
- Werkland (meer werk en minder investeren)
- Innovatieland (minder werk en meer investeren)
- Groeiland (meer werk en investeren)
Om Groeiland te worden, stelt Frank een ander model voor van het verloop van het mensenleven. Die start met een kortere periode naar school en een langere periode waarin werken, leren en rusten afgewisseld worden.
Wat zou dit voor MBO betekenen?
- Niveau 3 is de facto de nieuwe startkwalificatie.
- Meer leerlingen moeten soepeler doorstromen naar het HBO en daar ook slagen.
- Oud-leerlingen worden alumni, die periodiek ‘terugkomen’ voor nascholing.
- MBO moet uitblinken in post-initieel onderwijs.
- Hogere eisen aan opleiding en student, betekenen ook: hogere eisen aan de staf en bedrijfsvoering.
Ik vind Frank een prettige spreker die onderbouwing voor zijn betoog meeneemt. Los daarvan vraag ik me af of iemand serieus heeft bekeken of er een krimpland mogelijk is waar je toch collectief gelukkig blijft.