Tag Archives: SurfConext

Technologieverkenning: Blockchain voor SURFnet

Het ene rapport is nog maar net uit en de volgende komt al weer. Zeker geen klacht hoor, alleen mijn leeslijst groeit sneller dan ik kan verwerken. 😉
Daarnaast denk ik dat veel mensen al een tijd dachten, wat zou SURFnet nou van BlockChain vinden? Juist omdat we nog in de ‘infrastructuur’ fase van het fenomeen zitten en SURF zich richt op fundamentele technologieën of basisvoorzieningen die breed inzetbaar zijn voor zijn leden. Vandaar dat ik erg nieuwsgierig was naar de technologieverkenning die gisteren verscheen. (Kleine disclaimer: mijn werkgever is tevreden lid van de stichting en we gebruiken een aantal SURF diensten.)

Ik merk dat ik berichtgeving over BlockChain niet onbevangen lees, wat verdacht is natuurlijk. Maar ja, het besef is al de helft dacht ik zo. Andere fenomenen die vroeg in de hypecycle zitten trekken mijn aandacht minder, dus als een rapport daarover enthousiasme tempert, stoort het me niet.
Bij het bericht over BlockChain lees ik: “Conclusie is dat blockchain nog weinig concrete gebruiksredenen heeft.” Veel lauwer dan dit kun je het niet krijgen. Hype is heet, ik weet het en overspannen broeierig doen stoort mij ook, maar het rapport ademt onderkoeling.  Wellicht aan te raden als je een reality-check nodig hebt.
Overigens is onderstaand slechts ingegeven door mijn eigen kennis natuurlijk.

Over de vraag wanneer BlockChain geschikt is:

  • Wantrouwen: Een uitgangspunt van blockchains is dat er sprake is van wantrouwen tussen partijen over de informatie opgeslagen in een gezamelijke database en de veranderingen daarvan.
    Ja en nee: betrokkenen bij een transactie moeten elkaar nog steeds vertrouwen dat de transactie inhoudelijk klopt. Alleen: je hebt later de betrokkenen niet meer nodig om aan te tonen dat de informatie klopt en onveranderd is. De verificatie hoeft ook niet ‘uit de database’ te komen van de belanghebbenden.
  • Geen Trusted Third Party: Specifiek is blockchain geschikt als de TTP niet wordt vertrouwd met het correct uitvoeren van databasemutaties. Ja, maar dat is toch meestal niet het punt? Je hebt geen derde partij nodig die je de sleutels geeft voor versleuteling. Zoals dat nu gebeurt bij digitaal ondertekenen, maar dan met een digitale natte handtekening. Vanwege het decentrale karakter en de gebruikte protocollen worden sleutels aan de lopende band gegenereerd toch?
  • Transparantie en onmuteerbaarheid: dat is inderdaad een probleem voor privacy-gevoelige informatie en het ‘recht vergeten te worden’. Eric Verhelst heeft dit ook uitgebreid toegelicht. Wat ik echter mis is hoe het scheiden van inhoud en waarmerk toch nuttig kan zijn. Ik zou echt meer willen weten over hoe een openbaar waarmerk waarvan de inhoud op traditionele manieren wordt uitgewisseld voor problemen zorgt.
  • Meerdere schrijvers en business model voor miners:  Om een blockchain meerwaarde te laten bieden boven een TTP, is het noodzakelijk dat er meerdere onafhankelijke partijen zijn die de blokken maken (miners) en het moet aantrekkelijk zijn dat te doen. Eens, vandaar dat ik de Proof-of-Work niet zo ethisch verantwoord vindt.

Verder ben ik het met hun conclusie een heel eind eens. Ik denk alleen dat zin 1 de stap in zin 2 erg ontmoedigt:

Voor een concrete roadmap, of een beslissing hier zwaar op in te zetten, is het ons inziens te vroeg, de technologie is te onvolwassen en de toepassingen zijn nog niet concreet genoeg. Het is echter wel te overwegen om de technologie verder te leren kennen door Proof-of-Concepts te doen, en om samen met de achterban verder op zoek gaan naar toepassingen. 

Wie gaat nog iets overwegen als je je vingers gaat branden aan een onvolwassen technologie? Welke school loopt er vaak zo langs het innovatierandje dat ze er niet bang voor zijn? Zo klinkt het vooral als een aanmoediging om niets te doen.

De use-cases in het rapport begeven zich begrijpelijkerwijs op het terrein waar Surf diensten biedt:

  • Het vastleggen van attributen of kenmerken van identiteiten. Dit zou de werking van SURFconext beïnvloeden. In deze ‘federatie’ worden gegevens van personen, zo minimaal mogelijk, uitgewisseld. Zodat al onze kernsystemen en digitaal lesmateriaal deze niet apart hoeven te administreren. Het vastleggen hiervan op een BlockChain heeft potentieel. Zelf ben ik voor identiteiten met hun kenmerken nieuwsgierig naar de ontwikkelingen van “Decentralized Identifiers (DIDs)”.
  • Het uitdelen van certificaten (bekend van het slotje in de browser en https etc.) zodat transparant is welke partij welk certificaat heeft aangevraagd.
  • Het vastleggen van DNS gegevens op de BlockChain, oftwel welk domeinnaam is van wie.
  • Studievoortgang op de BlockChain. Velen en ik ook zien deze natuurlijk als killer-applicatie. De nadelen die de huidige technologie heeft onderschrijf ik wel en komen neer op dat je zowel weet van ontvanger als uitgever dat ze zijn wie ze zeggen te zijn. Zonder dat alles openbaar is.

Het rapport eindigt:

Voor een concrete roadmap voor SURFnet rond de toepassing van blockchains, of een beslissing hier zwaar op in te zetten, is het ons inziens nog te vroeg. Verder de technologie leren kennen door Proof-of-Concepts uit te voeren, aangevuld met samen met de achterban verder op zoek gaan naar toepassingen, is echter zeker wel te overwegen.

Waar ik eigenlijk op hoopte is dat het rapport concreter zou zijn in wat Surf nu zelf op dit gebied gaat doen. Wellicht hangt dat samen met hun opdracht en laat het geen ruimte over voor experimenteren met jonge technologie.

Zoals het er nu staat lijkt het alsof onderwijsinstellingen zelfstandig moeten experimenteren en dat Surf geen rol heeft in de ondersteuning hierop. Al is het maar om expertise te delen, iets dat ik normaal gesproken op andere terreinen heel erg waardeer van ze.

Samengevat: voor een technologieverkenning is het rapport precies dat, niet meer en niet minder. Maar ik heb wel een paar oprechte vragen:

  • Als onderwijsinstellingen Proof-of-Concepts uitvoeren, volgt SURF deze dan? Passief of actief? Met inbreng van expertise of op andere manieren faciliterend?
  • Ligt de focus van SURF op die BlockChain toepassingen die ze zelf erna voor de leden als voorziening kan aanbieden?
  • Of doet SURF komende 2 à 3 jaar gewoon even niets? Dat zou voor de verwachting in ieder geval duidelijk zijn. 😉

IAA: Strijd om de identiteit

Vandaag was ik bij de Netwerkbijeenkomst MBO Informatiemanagers. Het thema is “Identiteiten en IAA”. Om even op gang te komen de definities:

  • Identificatie – Wie je bent – “Ik ben Henk de Boer”.
  • Authenticatie – Aantonen dat je bent wie je zegt – Kan ik aantonen met m’n rijbewijs.
  • Autorisatie – Toegang tot datgene waar je recht op hebt – Dus kan ik een auto huren.

IAA

Roel Rexwinkel opent met de vraag “De Digitale Sleutelbos” en hoe houden we deze zo klein mogelijk? Technisch kan dit door de zogenaamde “Federatie” waarmee anderen aansluiten op één systeem met je accountgegevens. De complexiteit wordt hoger als je rekening moet houden met privacy en extra authenticatie naast wachtwoord, zoals SMS etc. Voorbeelden:

  • DigiD: Tussen overheid/DUO en studielink voor HO/WO. Dit wordt gebruikt in het proces van inschrijven, bekostigen en diplomeren.
  • SurfConext: inloggen op ELO, digitaal lesmateriaal en andere diensten (nu zo’n 140 identiteiten-providers en 450 service-providers).
  • Entree: de Kennisnet-federatie, meer in gebruik bij VO/MBO.

Ondertussen is het IAA veld sterk in beweging:

  • DigiD (werkt vanuit een natuurlijk persoon) versus het ID van de instelling/KVK (eHerkenning) of van de banken (iDIN).
  • Wetgeving zoals GDI, AVG en eIDAS.

H.P. Köhler vervolgt met het onderdeel “Leermiddelen”, in dit verband logisch omdat het goed koppelen van identiteiten van studenten randvoorwaardelijk is voor makkelijke toegang tot lesmateriaal. Privacy en beveiliging zijn hier hot natuurlijk, helemaal als je wilt differentiëren tussen leerlingen. Daarnaast moet alles ‘het gewoon doen’ op ontelbare netwerken, devices en instellingen. Er zijn 2 belangrijke ketens:

  • Leermiddelen maken, verkopen, distribueren en uitleveren. Grotendeels commerciële wereld dus.
  • Leermiddelen samenstellen, plannen, gebruiken en verwerken. Grotendeels de wereld van het onderwijs zelf dus.

Om nou niet ongebreideld alles uit de onderwijs-wereld warm over te dragen aan de commerciële wereld (mijn woorden) is er een zogenaamde nummervoorziening bedacht. Zodat niet alles van de leerling overgedragen wordt maar een minimale set gegevens. Overigens best complex als meerdere leveranciers (uitgeverijen) samen één uitlevering verzorgen aan een leerling.

Aanvullend op wetgeving:

  • eIDAS: een europese verordering met als doel meer vertrouwen in elektronische transacties, een gemeenschappelijk kader en toezicht erop. Praktische toepassing is bijvoorbeeld die van het ‘zetten’ van digitale handtekeningen.
  • GDI: de Nederlandse invulling van eIDAS, waarvoor een internetconsultatie loopt. Het wordt in beginsel verplicht voor alle bestuursorganen, waarbij eerst het BSN domein aangehaakt wordt en die waarbij de burger te maken heeft met publieke diensten.

Overigens zijn de initiatieven, afspraken, wetten, regels en systemen voor publieke diensten, private diensten, werken vanuit bedrijven en vanuit de burger weer verschillend. Vandaar dat we met z’n allen veel expertise uitwisselen 😉