Slippartijen, remfouten, pitstops en rondetijden

Ik ben vandaag te gast bij Drenthe College voor de 46ste MBO Digitaal Conferentie. Wim van der Pol opent met de ervaringen van Noorderpoort binnen het programma Doorpakken op Digitalisering.

Hij bezocht een community college in Florida, waar het werken met data over studenten ver doorgevoerd was. Hij ziet kansen voor begeleiding maar is ook tikkie behoedzaam, in mijn ogen terecht. Wim vervolgt met interviews van studenten en docenten uit de praktijk. Enkele highlights op het gebied van studentdata:

Ze namen deel aan de data-coalitie en Wim formuleerde het grootste leerpunt daaruit: “Kijk uit met wat je denkt te zien in de data”. Ze werkten bijvoorbeeld samen met DUO aan een algoritme. Halverwege het onderzoek kwamen ze er achter dat de formule helemaal niet doet waarvoor ze het wilden gebruiken. Leerzaam dus, aangezien ze juist wilden voorkomen dat een algoritme in het nadeel van een student uitpakt.

Studenten werden hierop bevraagd en die gaven terug: “Onderzoek alles, maar geef aan ons terug wat je doet, hoe je dat doet en waarmee.” Ze vroegen expliciet om openheid en transparantie, juist omdat ze dat op social media platformen missen, terwijl daar ook grote hoeveelheden data worden vastgelegd. Daarnaast moet het hand-in-hand gaan: het persoonlijke gesprek met de student en conclusies trekken op basis van zijn gegevens.

Noorderpoort ervaarde ook ruimte om zich kwetsbaar op te stellen, mits correct samengewerkt met studenten is mijn interpretatie. Daarnaast benadrukte Wim het onderscheid tussen data onderzoek over grote groepen zonder herleidbaarheid naar een individu, versus algoritmes die een beeld schetsen van één persoon. In het laatste geval kan het ook niet zonder ethisch gesprek.

Maaike van Kessel voegde toe: Ook gewoon goed onderzoek doen, hypothese, onderzoek, conclusies, bijstellen en herhalen. Met studentdata aan de slag gaan vergt dus inspanning, geduld en volharding. Althans even snel met data wat meters maken leidt tot ongelukken.

Vragen uit het publiek:

  • Zijn onderwerpen als digitaal burgerschap en data-ondersteund onderwijs in te voeren als “een moetje”? Uit het antwoord bleek dat er op alle lagen binnen de organisatie gepraat moet worden, over nut en noodzaak maar ook welke eisen het stelt aan professionaliteit.
  • Hoe gaan jullie om met data over studenten en vooral de conclusies, die elders een eigen leven kunnen leiden, los van de context waarvan het onderzoek gedaan is? Antwoord was helder, alhoewel moeilijk te borgen: het gesprek met de student moet leidend zijn en de data ondersteunend, in plaats van andersom. Vinger op de zere plek is wel: verbanden zoeken en automatiseren vergt een hoge mate van professionaliteit. In zowel het tot stand brengen ervan als het gebruik er na.
  • Is data bedoeld om te controleren? Principieel niet natuurlijk, maar “alles wat kan gebeuren, gaat een keer gebeuren”. Voorzichtigheid geboden dus.

Disclaimer: dit is een persoonlijke blog en indruk en beschrijft verder geen standpunt van mijn werkgever, de MBO Raad.