Innovatie bij NPO – Keynote door Martijn van Dam op #owd19

Ik ben vandaag op de Surf Onderwijsdagen en Martijn van Dam neemt ons mee in het veranderende medialandschap en de impact van technologische veranderingen. We hopen natuurlijk ook op parallellen met de onderwijswereld.

Dat begint voor mij al doordat hij vertrekt vanuit ‘publieke waarde’. Martijn schetst de geschiedenis van de verzuiling, de omroepen die er bij hoorden, tot aan de nieuwe merkuitstraling van NPO. Het ‘ concurrentieveld’  van NPO is drastisch veranderd. Televisie is geen verzameling televisiezenders meer. “Live-TV” is verworden tot een app (1 van de velen) op je smart-tv. Eentje waar je niet zelf kunt beslissen wat je kijkt. Alle andere streaming services nemen een prominentere plek in. TV was een verbinder voor (beeld)cultuur, maar verdwijnt nu tussen andere aanbieders. Het maatschappelijk effect van een verbindend omroepstelsel is aan het verminderen. Wat weer bijdraagt aan fake-nieuws etc.

Om dit tegen te gaan zoeken ze naar hun eigen kracht, met moderne technologie. Noem het algoritmes:

  • Met slimme spraak-naar-tekst algoritmen alles ondertitelen. Voor mensen die hier afhankelijk van zijn handig, maar het trekt ook kijkers aan omdat ze dit elders niet krijgen. Bleek dus strategisch te zijn.
  • Het geven van aanbevelingen op basis van kijkgedrag: om mensen uit hun filter-bubble te halen.
  • Ze meten voortdurend met een panel van 8000 mensen de publieke waarde van hun programma’s.

Zelf stond ik even te kijken van de schaalgrootte van hun content-bibliotheek: 100.000 afzonderlijke afleveringen of programma’s. Hiervoor was het wel nodig dat hun organisatie veranderde, aangezien hun ontwikkel-tak voor technologische ondersteuning zo groot is. Terwijl de concurrenten hier vele malen meer geld in steken. De consument eist echter wel dezelfde kwaliteit, van apps etc. Wie de schoen past … gold dus voor mijn kritische houding ook.

Om de hele transitie te sturen hebben ze een innovatieagenda en werken samen met start-ups.

Martijn schetst een beeld van de underdog, die met beperkte middelen probeert een tegenwicht te bieden aan commerciële doelen. Hij sloot af met prikkelende vragen voor onderwijs, die bij de NPO ook spelen:

  • Hoe blijft je content aantrekkelijk voor een generatie die 100% digitaal is?
  • Hoe versterken we het publieke domein in een digitale omgeving die door marktpartijen wordt gedomineerd?
  • Hoe dragen we bij aan de ontwikkeling van technologie met maatschappelijke waarde in plaats van individuele en commerciële?

Martijn benadrukt dat ze niet hoeven ‘te winnen’ van commerciële partijen, aangezien het doel anders is: cultuur verbinden. Zijn verhaal zit vol met aanknopingspunten voor het onderwijs. Zijn aanmoediging is ook om samen te werken, aangezien de publieke omroep en publiek onderwijs elkaar niet structureel opzoekt. Complicerende factor is daarbij dat onderwijs (op hoger niveau lijkt me) steeds internationaler is georiënteerd, dus wat is zo uniek aan onze eigen toegevoegde waarde?

Bibliotheken, cultuurinstellingen, scholen, omroepen zijn allemaal zelf bezig met hun eigen digitale weg naar de burger. Meer samenwerking dus!