Moeten we willen wat technologie kan? #samboict

Vandaag ben ik te gast bij het KW1C voor de 39ste saMBO-ICT Conferentie. Eke Jelluma opent met de keynote. Ze illustreert de snelheid van ontwikkelingen, met de bekende voorbeelden. Haar nieuwsgierigheid is naar het waarom van technologiegebruik en hoe ons gedrag erdoor verandert.

Ze introduceert ook een trend indeling: Macro-trends (vergrijzing, vluchtelingen), Sociaal-culturele trends (generatie-trends, gender-trends) en Product-Marketing trends (gadgets en technologie hypes). Het bedrijf waar ze werkt (TrendsActive) gebruikt sociaal-wetenschappelijke methodes om ze te onderzoeken.

De ‘verbonden maatschappij’ omschrijft ze langs 3 kenmerken:

  • Interactie: In de basis blijven we een sociaal wezen met een diepe behoefte aan verbondenheid met anderen.
  • Instantane beloning: je hersenen reageren ‘positief’ op het zien van de berichten na een notificatie. Met alle kansen op verslaving die daar bij komen. Tegelijk biedt het aanknopingspunten voor de implementatie van nieuwe technologie: voelen mensen euforie doordat het sociaal lonend is? De voorbeelden zie ze benoemt komen terug in hun Trendrapport. Sommige doen me denken aan ‘gamification’.
    Men verwacht onmiddellijke reactie en onmiddellijk resultaat. Ongeduld neemt toe, ook in de offline wereld. Voice-assistenten die direct antwoord geven versnellen dit verder.
  • Controle: De tegenreactie op ‘Instant Gratification’ is de behoefte aan controle. Mensen worden kritischer op hun relatie met het mobieltje en gaan digitaal detoxen.

Uit de zaal kwam de vraag of de ‘Marshmallow’ test recent weer onderzocht is en of die verandert door “Instant Gratification”. Zelf de vraagsteller even instantaan willen belonen door het op te zoeken. Te vinden hier.

Eke spreekt enthousiast zonder gejaagdheid, wat je bij trendwatchers wel eens ziet. De zorgen die ze impliciet uitspreekt worden niet angstig gebracht. Zelf vind ik het natuurlijk wel terecht om niet ongebreideld ‘alles wat kan’ ook daadwerkelijk te doen. De boodschap die ze brengt is dat we ons steeds ‘ethische’ vragen blijven stellen bij technologie. Vragen over normen, waarden en privacy etc.

Oneliner die ik ga hergebruiken:

Kan technologie alles wat we willen? Ja! Moeten we alles willen wat technologie kan? Nee!