Socrates Reloaded

Alweer vijf jaar geleden was ik bij een lezing van Frank Buytendijk. Toen viel me al op hoe hij inhoud combineert met een aangename manier van vertellen. Computable stelde me in staat zijn laatste boek te recenseren, dus bij deze.

Filosofie is niet gecompliceerd of snobistisch en zelfs goed te gebruiken bij vraagstukken binnen het IT-domein. Sterker nog: het helpt de juiste eeuwenoude vragen te stellen bij moderne technische toepassingen. Deze toepassingen laten de grenzen van het menselijk kunnen steeds meer verdwijnen. Daarmee verschuift de relevante vraag van “Hoe lossen we dit op?” naar “Waarom doen we dit zo en nu?”.

Frank loopt niet systematisch filosofieën af om per stuk te laten zien hoe die manieren van denken helpen bij moderne dilemma’s. Zijn boek is daarentegen georganiseerd rondom thema’s, zoals ‘de kunst van het leiderschap’, ‘afhankelijkheid van techniek’ en ‘de zoektocht naar wijsheid’. Elk thema wordt gelardeerd met inzichten uit verschillende filosofische stromingen. Deze kruisbestuiving leidt soms tot originele conclusies, bijvoorbeeld dat Wikipedia meer communistische dan democratische kenmerken heeft, maar vaker helpt het de juiste vragen te stellen bij ethische kwesties rondom alomtegenwoordige techniek en informatie.

Frank schrijft luchtig en leesbaar zonder oppervlakkig te worden. Het boek helpt mij bewuster om te gaan met verschillende perspectieven en contexten die ten grondslag liggen aan veel IT-problemen. Hij kiest niet één filosofie die automatisch het ‘juiste’ morele standpunt of perspectief oplevert, maar wil je deze veeleer laten ontstijgen.

De schrijver legt ook het verband tussen IT-filosofie, -strategie en -implementatie. Als liefhebber van frameworks vind ik zijn tabel “Nine IT Strategies” (blz. 240) heel praktisch. Deze combineert drie basisfilosofieën met de mogelijke relaties tussen Business en IT. Erg bruikbaar als hulpmiddel bij dialogen tussen ICT-gebruikers en -aanbieders.

Frank krijgt een 8,5.