Ik ben vandaag te gast bij Drenthe College voor de 46ste MBO Digitaal Conferentie. Op de vrijdag opent Marijke Kral, lector leren met ict bij de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. de dag met de keynote “Monitor Leren en Lesgeven met ICT”. De monitor is een onderzoeksinstrument en meer dan alleen monitor.
De noodzaak om überhaupt te monitoren heeft te maken met een aantal gelijktijdige veranderingen:
- De snel veranderende arbeidsmarkt
- Leven lang ontwikkelen, flexibilisering en maatwerk
- Bestrijden van kansongelijkheid.
Allemaal grote vraagstukken gekoppeld aan digitalisering en een soort dubbele innovatie: andere dingen moeten gaan doen, met andere technologie en soms ook nog met nieuwe doelen.
Aan het onderzoek hebben 24 ROC’s, 3 AOC’s en 5 vakscholen meegedaan met een respons van 38%. Enkele opmerkelijke resultaten:
- Meer dan de helft van de docenten (55%) voelt zich hooguit basaal vaardig in het didactisch gebruik van ict.
- Voor differentiëren met ict geldt dat een groter deel (71%) van de docenten zich hierin hooguit basaal vaardig voelt. Zestien procent voelt zich zelfs helemaal niet vaardig.
- In het creatief gebruik van ict voelt twee derde van de docenten zich hooguit basaal vaardig.
- Startende docenten komen minder toe aan het toepassen van ICT.
- Verschillen tussen de instellingen lijken marginaal, verschillen binnen de instellingen zijn wel groot.
- De aandacht voor digitalisering en het vaardig toepassen ervan beleefde tijdens corona een opleving, echter nu een terugval. Andersom: het leidde in de metingen ook een ‘dip’ in het ‘competentiegevoel’. Waarschijnlijk omdat iedereen geconfronteerd werd met eigen tekortkomingen, dus van onbewust onbekwaam naar bewust onbekwaam.
- De respons op de afgelopen 2 jaar is tweeledig: besef van de noodzaak om vaardig te zijn en tegelijk een groeiende afkeer van online onderwijs.
De conclusie van de monitor:
In het MBO worden nog niet alle mogelijkheden met ict ten volle benut. Hoewel ict-toepassingen, met name gericht op studenten zelfstandig en op eigen niveau te laten werken, hun weg weten te vinden naar de onderwijspraktijk, geldt dat zeker nog niet voor alle toepassingsvormen. Er wordt nog weinig met ict gedaan ter ondersteuning van de zelfregie van studenten, en ook het gebruik van ict bij de voorbereiding en begeleiding van de BPV staat nog in de kinderschoenen. Veel docenten hebben in de afgelopen periode soms online activiteiten verzorgd, de groep die dat regelmatig doet is klein. Maar weinig docenten besteden regelmatig aandacht aan de ict-geletterdheid van de studenten; met name de instrumentele- en mediavaardigheden blijven onderbelicht.
De meeste docenten geven aan over goede informatie- en mediavaardigheden te beschikken. De instrumentele ict-vaardigheden lijken echter bij veel docenten minder ontwikkeld. Het vaardig zijn in online netwerken mag in algemene zin verondersteld worden, maar de meer geavanceerde ict-vaardigheden die onder meer worden ontwikkeld door te gamen en digitale content te produceren, zijn niet vanzelfsprekend onder docenten. Veel docenten voelen zich onzeker over de eigen vaardigheid om ict didactisch in te zetten in hun onderwijs en de meerderheid houdt zich weinig op de hoogte van ontwikkelingen van ict in het onderwijs.
De aanbevelingen die Marijke meegeeft:
- Kaders en visie binnen eigen instelling: Bekijk aan de hand van de monitor hoe de aanbevelingen passen binnen de eigen context.
- Good practices: deel en wissel uit.
- Competentieontwikkeling door gerichte professionalisering.
- Koplopers, peloton en achterblijvers: geef aandacht aan de verschillen onder professionals en de andere manieren van ondersteuning die ze vragen.
Disclaimer: dit artikel is een persoonlijke indruk van de keynote.